Lojistik Sektöründe Bilişim Sistemleri Kullanımı

Lojistik Sektöründe Bilişim Sistemleri Kullanımı

Lojistiğin tanımında; ham maddeden tüketime kadar olan tedarik zincirinin içindeki her türlü malzemenin, servis hizmetinin ve bilgi akışının, her iki yöne doğru olan hareketinin yönetimi yatmaktadır.  Süreç yönetimi de tüm yönetim fonksiyonları gibi  Planlama, Uygulama ve Karşılaştırma gibi 3 adımdan oluşur.  Ürün hareketinin ve bu hareket sırasında gereken servis hizmetlerinin önceden planlanması şarttır.

Lojistik uygulamalarının başarılı olması için şu kriterlere önem verilmesi gerekmektedir;

1-         Zaman kritik bir faktördür. Sürecin mümkün olduğu kadar kısa tutulması, stok taşıma maliyetini indirmesi,  finansal giderin azalması, depolama masraflarının düşürülmesi açısından önemlidir. Hız iyi kontrol edilemese gecikmelerde sorunlar çıkaran bir sistemdir. Bu nedenle hızlı çalışma online bilgi akışını zorunlu hale getirmektedir. Bu da ancak sürecin her noktasında merkezi yönetime bilgi aktaracak bir bilgi transfer sisteminin kurulması ile sağlanmaktadır.

2-         Hizmetlerin birleştirilmesi (konsolide edilmesi); elleçlenen ürün miktarını arttırması ve maliyet avantajı yaratması açısından önemlidir. Yaşayan, canlı bir sistemde birleştirme ancak operasyon öncesi birleştirilecek miktarın belli olmasına ve buna uygun araç veya ekipman ayarlamasına dayanmaktadır. Bunu da iş yapılmadan önce bilginin akmasına yani bilginin online transferine ihtiyaç göstermektedir.

3-         Hataların azaltılması ile lojistik maliyetler düşürülebilmektedir. Yanlış stoklamanın önüne geçilmesi, doğru raflanması, sevk sırasında doğru paketleme, doğru etiketleme gibi işlemler hem operasyon kalitesini arttıracak hem de ürün geri dönüşlerini ve hasarlarını azaltacaktır. Bunu sağlayan da ürünlerde bar-code veya RFID gibi tanıtıcı sistemlerin otomatik tartma, ölçüleme, indeksleme cihazlarının kullanılması ile sağlanmaktadır. Bu cihazlarda merkezi sistemde çalışan bir bilgisayardan aldıkları komutlarla ve bu bilgisayarlara aktardıkları bilgilerle sistemi ayakta tutmaktadırlar.

4-         Lojistik kullanılan alanların, araçların ve insan kaynaklarının verimli kullanılmasını hedeflemektedir. Bu nedenle çeşitli yazılımlar kullanılmakta ve bunlar bir optimizasyon mantığı çerçevesinde hizmet vermektedirler.  Taşıma sırasında bir regülasyon merkezi gibi çalışacak olan depolarda veya yeni isimleri ile dağıtım merkezlerinde kullanılan alanın değil hacmın optimize edilmesi, rafların yerleşmesinin ve yer seçiminin bir optimizasyon sağlayacak şekilde ayarlanması önemlidir. Nakliye sırasında da araçların en uygun hacımla seçilmesi, rotalarının en uygun yol güzergahı ile belirlenmesi maliyeti azaltacak ve hızı arttıracak bir faktördür. Elemanların fazla mesailerinin veya vardiyalarının planlanması için eleman verimlerinin ölçülmesi hep yazılımlarla sağlanmaktadır. Bu yazılımlar da operasyonel bilginin alınıp online bir şekilde sisteme aktarılması ile çalışırlar.

Neresinden bakarsak bakalım bilişim dediğimiz Bilgi – İletişim fonksiyonu lojistiğin temelinde yatmaktadır. Sürecin önceden planlaması için gereken bilgilerin toplanması ile başlar lojistikte bilişim. Bu bilgilerle planlanan süreç ve performans kriterleri bir ERP (Kurumsal Kaynak Planlama) veya SCM (Tedarik Zinciri Yönetimi) programı içinde iş emri haline getirilir. Bu bir bilişim işlemidir.

İş emirleri operasyona aktarılır ve operasyon gerçekleşirken,, her noktadan gereken ham bilgiler toplanır. Bu ham bilgiler operasyonel yazılımlarda işlenmiş bilgiye çevrilir. Bu da on- line çalışan bir bilişim operasyonudur.

Fiili bilgiler tasarlanan bilgilerle karşılaştırılır ve farklar raporlanır. Bu farklarla ilgili yapılacak iş yeni bir planlama yapmaktır. Amaç, süreç içinde değişiklik yaratarak planlanan değerlere, kritik başarı faktörlerine (KPI’s) ulaşmaktır. Bu da bilişimle sağlanır.

Lojistik şirketleri hizmet veren sektörler içinde en büyük oranda bilgi işlem ve iletişim teknolojisi kullanması gereken gruba dahildir. Standart bir üretimi, standart bir satışı yapmaktan öte, her sevk emrinin başlı başına bir iş süreci olduğunu göz önüne alırsak Lojistik’te bilişim kullanımın önemini kavrayabiliriz. Bunu sağlamak için kurum içindeki tüm kaynakların planlandığı bir ERP programı veya bir 3PL firması ise SCM programı gerekmektedir.  Bu yazılımlara gereken bilgilerin online alınabileceği depo yönetimi, stok yönetimi, nakliye yönetimi, rota optimizasyonu, teslimat yönetimi, CRM, faturalama ve mali işler gibi programların ayrıca bu sistemlerle uyumlu bir şekilde çalışması şarttır.

Araçlarda uydu takip sistemleri, teslim noktalarında POS cihazları, Bu cihazlarda internet bağlantısı önem kazanmıştır. Depolarda bar-code uygulamaları, el terminalleri, sesli emir sistemleri, RFID sistemleri, otomatik boyut ölçme makinaları, tartılar gerekecektir.

Bütün bu bilgilerin bir merkeze akması için iletişim alt yapısının da sağlam olması, kesilmemesi ve her türlü kriz senaryolarında çalışması önemlidir. Bunun için güçlü hızlı ve back-up lı bir iletişim alt yapısı kurulmalıdır. Güçlenen Telekom alt yapısı, bulut çözümleri, piyasaya yeni giren uydu iletişim kuruluşları bu güvenilirliği sağlayacak işler için bizlere güven vermektedir.

Lojistik bilgi sitemlerinin, ekipmanların, bilgisayarların, yeni teknolojilerin, iletişimin, yazılımların gelişmesi ile doğrudan ilgilenecek ve bunları ilk fırsatta kullanacak bir sektördür. Bu sektörde kalma kararı veren çalışanların kendilerini bilişimden uzak tutmamaları, her türlü olanaklarını kullanarak haber almalarını ve bilgilenmelerini öneriyorum. Bilgi her şeyin temeli ve onu uygulayacak olan kişi de bilen olacaktır.