Lojistik Terimleri Sözlüğü

BAF: Petrol maliyetlerindeki dalgalanmadan etkilenmemek için her ay belirlenen navlun kalemidir.

Bantlı Konveyör Sistemi: Kolili ve ambalajlı malzemelerden dökme malzemeye kadar ürün taşıma potansiyeline sahip olarak dizayn edilmiş taşıma yüzeyi plastik, kauçuk gibi malzemeden yapılmış konveyörlerdir.

Barkod: Otomatik tanımlama teknolojisi kapsamında, bir optik okuyucu makine ile okunarak bilgisayar ortamına sayı, karakter ya da bunların karışımı olarak aktarılabilen, farklı kalınlıklardaki çizgi-boşluk kombinasyonlarıdır.

Bekleme Süresi: Yükün fiziksel olarak hareket etmediği süredir.

Beyan Tutarı: Yollayıcının beyan ettiği mal değeridir.

Blok Tren: Yeterince yük varsa, bir demiryolu katarının tümünün bu yüke tahsis edilmesidir. Mevzubahisi yük mutlak bir şirkete ait olabilir.

CAF (Currency Adjustment Factor): Amerikan dolarındaki dalgalanmaların navluna dahil edilmesidir.

CFR (Cost and Freight): Mal bedeli ve navlun ödenmiş, yalnızca deniz ve iç su taşımacılığında kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim şeklidir. Satıcı tüm gider ve riskleri üstlenerek malları yükleneceği limana kadar getirir, ihracat için gümrüklenmiş olarak gemiye teslim etmesini ifade eder. Malların zarar ve kaybına ait risk, mallar gemiye konduğunda müşteriye geçerken, giderlerin alıcıya devri, varış limanında hakikatleşir.

CIF (Cost, Insurance and Freight): Mal bedeli, sigorta ve navlun ödenmiş, sadece deniz ve iç su taşımacılığında kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcı tüm gider ve riskleri üstlenerek malları yükleneceği limana kadar getirir, ihracat için gümrüklenmiş olarak gemiye teslim etmesini ifade eder. Ayrıca satıcı malların taşınması sırasında oluşacak kayıp ve zarar riskine karşılık alıcı adına asgari teminat oranında bir sigorta sözleşmesi yapar. Malların hasar ve kaybına ilişkin risk, mallar gemiye konduğunda müşteriye geçerken, giderlerin alıcıya devri, varış limanında hakikatleşir ve risk alıcıya geçer.

CIP (Carriage and Insurance Paid To): Mal bedeli, sigorta ve navlun ödenmiş, her türlü taşıma biçiminde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcının malları ihracat için gümrüklenmiş olarak kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir şahsa belirlenen yerde (şayet taraflarca böyle bir yer kararlaştırılmış ise) teslim edileceğini ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi için taşıma giderlerini ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal türüne uygun olan minimum güvence oranında bir sigorta yaptırır. Satıcı “teslim mükellefliğini” mallar varış yerine ulaştığında değil, malları taşıyıcıya teslim ettiğinde yerine getirmiş sayılır.

CMR Anlaşması: Beynelmilel nitelikteki CMR Anlaşması’nın kararlarını kabul eden ülkelerce kullanılan bir karayolu taşıma evrakıdır. Taşımanın CMR kararlarına göre yapıldığını göstermektedir. Yollayıcı veya lojistik firması tarafından alıcının adına tertip edilmektedir.

CMR Karayolu Taşıma Belgesi: Nakliye firması tarafından alıcının adına tertip edilir. Malların belirtilen şartlarla taşınmak üzere, iyi durumda teslim alındığını ve taşıma sözleşmesinin yapıldığını gösteren hukuki bir ispattır.

CPT (Carriage Paid To): Mal bedeli ve navlun ödenmiş, her türlü taşıma biçiminde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Özellikle çok taşıtlı taşımacılık türlerinde kullanılır. Satıcının malları ihracat için gümrüklenmiş olarak kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir şahsa tanımlanan yerde (şayet taraflarca böyle bir yer kararlaştırılmış ise) teslim edileceğini ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi için taşıma giderlerini ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Malları ilk taşıyıcının himayesine devrettiği andan itibaren malla alakalı bütün risk ve navlun dışındaki giderler genel bir kaide olarak müşteriye geçer.

Çapraz Sevkiyat: Tedarikçiden temin edilen ürünlerin stoğa alınmadan ve taşıma kabı bazında içeriği bozulmadan alıcıların ihtiyaçlarına göre tasnif edilerek sevk edilmesi operasyonudur.

Çeki Listesi: Koli, ambalaj listesidir. Kargonun içindeki eşyaların adet, parça, ağırlık, boyut ve numaraları ile alıcı bilgilerini ve adresini gösteren detaylı listedir.

Dağıtılmış Stok: Aynı malzeme stoğunun farklı yerlerde bulundurulmasıdır.

Dağıtım: Ürünlerin belirtilen zaman, miktar vb. şartlara uygun olarak, belirtilen yerlere sevk ve teslim edilebilmesi (gönderilmesi) için gerçekleştirilen operasyonların bütünüdür.

Dağıtım Ağı: Ürünlerin sevk noktalarından teslim noktalarına kadar geçen süreçte yer alan depo, rota, satış noktası vb. öğelerin belirlendiği sistemdir.

Dağıtım Kanalı: İşletmenin ürettiği ve/veya sunduğu malların/hizmetlerin, işletmeden son kullanıcıya kadar olan akışında, bu akış üzerindeki bağlantı noktalarının tamamıdır.

Dağıtım Merkezi: Tedarikçi veya tedarikçilerden gelen ürünlerin; dağıtıma kadar geçen zaman içinde depolama, katma değerli operasyonlar, elleçleme, ambalajlama ve sevkiyatının yapıldığı lojistik tesislerdir.

DAP (Delivered At Place): Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, farklı çeşitte taşıma dahil olmak üzere her türlü taşıma biçiminde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları belirlenmiş olan varış yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan alıcının tasarrufuna bırakmakla teslim ettiğini gösterir. Satıcı, malların tanımlanan varış yerine getirilmesine ilişkin tüm zarar ve giderleri üstlenir. Satıcı varış yerine kadar olan olan bütün giderleri üstlenir, fakat alıcı ülkesindeki gümrük operasyonları ve giderleri alıcıya aittir.

Dar Koridor Depolama Sistemi: Depo hacmini düşeyde daha yararlı kullanabilmek için depolarda raf sistemleri kullanılmaktadır. Raf sistemleri arasındaki boşluklar koridor olarak adlandırılmaktadır. Standart elleçleme donanımları (forklift, reachtruck vb.) kullanıldığında bu koridorların 3 metre gibi bir genişliğe sahip olması gerekmektedir. Depo hacmini yatayda da yararlı kullanabilmek için özel elleçleme donanımları ile bu koridorların genişliklerinin 2 metre seviyelerine kadar daraltıldığı depolama sistemidir.

Dar Koridor İstif Ekipmanı:  Dar Koridor Depolama Sistemi içerisinde ray, lazer ışığı, manyetik çizgi gibi kılavuzlarla koridorlarda hareket ederek, paletlerin rafa yerleştirilmesi ve geri alınması için kullanılan ekipmandır. Operatörün bulunduğu kabinin sabit olarak zemin raf katı hizasında kaldığı modeller “man-down” olarak, aynı zamanda kabinin ürünle birlikte düşey hareket edebildiği modeller “man-up” olarak adlandırılmaktadır. “Man-up” modeller palet elleçlemenin yanı sıra, yüksek raflardan sipariş toplama amaçlı da kullanılabilmektedir.

DAT (Delivered At Terminal): Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, farklı taşıma türleri dahil her türlü taşıma şeklinde kullanılanmakta olan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcının malları belirlenen varış noktasında veya limanda belirlenen terminalde gelen taşıma aracından boşaltılmış bir biçimde alıcının tasarrufuna bırakmakla malların teslim edildiğini ifade eder. DAT, malın alıcı ve satıcı tarafından tanımlanmış olan terminal noktasında, boşaltma masrafları satıcı tarafından ödenmiş olarak alıcının emrine bırakılmasıdır.

DDP (Delivered Duty Paid): Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş olan, farklı taşıma dahil her türlü taşıma biçiminde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde belirlenmiş olan noktada emre hazır tutulması ile son bulur. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması, ithal gümrüğünden geçirilmesi için gerekli olan vergi, resim ve diğer harçlar dahil olmak üzere riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır.

Demuraj: Geminin kendisine belirtilmiş olan yükleme ve boşaltma zamanını aşması ya da konteyner içinde bekleyen yükünbelirlenmiş olan süreden önce gümrükten çekilerek boşaltılmamasıdır.

Depo: Malların ham madde aşamasından üretim ortamına, oradan da tüketim merkezlerinden dağıtımına kadar olan her bir faaliyet aşamasının gerçekleştirilmesinde stratejik rol oynayan ara noktalardır.

Depo Yönetim Sistemi: Depoya gelen malların kabul edilmesinden sevk edilmesine kadar geçen bütün aşamaları (dış saha yönetimi dahil), bilgisayar ortamında ve otomatik tanıma teknolojilerini kullanarak kaydedip raporlayan, içerisinde barındırdığı akıllı algoritmalarla süreç zarfında adres tanımlama, alokasyon yapma gibi farklı konularda kararlar alarak çalışanları yönlendiren, kaynakların takibini ve planlamayı sağlayan sistemdir.

Desi: Yük taşıma fiyatı hesabında kullanılmak üzere; paket, sandık, koli gibi yüklerin üç boyutunun (en, boy, yükseklik) santimetre(cm) cinsinden birbiriyle çarpıldıktan sonra 3.000’e bölünmesi ile elde edilmektedir.

Dış Saha Yönetimi: Lojistik tesis içerisine giren her araç ve şahısların tanımlanmış süreçlere ve kurallara (trafik akışı, park alanlarının kullanımı, güvenlik zincirinin korunması gibi) göre hareket etmesinin sağlanması ve takip edilmesidir.

Dikey Depolama Sistemi: Her bir modülünü kapsayan bir asansör sistemi ve tepsiler bulunan mekatronik sistemdir. Ürünlerin ya da taşıma kaplarının (sepet, koli vb.) tepsiler üzerine konularak, asansör sistemi ile dikey olacak şekilde taşınarak depolama yapmaya olanak tanır. İçerisinde yer alan sensörler vasıtasıyla, tepsi üzerine konan malların yüksekliklerini tespit edip tepsiler arası mesafeyi minimize ederek düşey yönde verimli depolama yapmayı sağlar.

Dikey Konveyör Sistemi: Katlar, ara katlar veya aynı kat içerisinde yükseklik farkı mevcut olan istasyonlar arasında iletişimin, eğimli konveyör ile çözülebilecek kadar uzun olmadığı durumlarda kullanılan konveyör sistemidir.

Doğrudan (Direkt) Sevkiyat: Malların, bir depolama işlemi yapılmadan müşteriye gönderilmesidir.

Doküman: Satın alma emri, fatura vb. formların her biridir.

Dozvola: Ülkelerin birbirleri arasında kullandıkları, tırların transit geçiş belgesidir. Ülkeler karşılıklı olarak yıllık Dozvola Belgesi ücreti ödemektedirler. Bu belgeyi alan tırlar ülkelerden transit yük taşımacılığı yapabilmektedirler.

Dökme Yük: Yükün ekipmanlarla elleçlenebilecek bir taşıma kabının içinde olmadığı ve elleçlemenin yüke dokunmayı gerektirdiği yükleme şeklidir.

Dönemsel Sayım: Stok doğruluğunu sağlamak için, stoğun belirlinmiş olan dönemlerde bir düzen içerisinde sayılma ve kaydedilme işlemidir.

Dördüncü Parti Lojistik (Fourth Party Logistics – 4PL): Müşterilerine kapsamlı tedarik zinciri çözümleri sunmak amacıyla, kendi operasyonunun kaynaklarını, yeteneklerini ve teknolojisini, üçüncü taraf lojistik (3PL) şirketleri ile bir araya getiren ve tüm zincirin tasarımını ve yönetimini üstlenmiş olan şirketlerdir. 4PL şirketleri, tüm tedarik zinciri boyunca değer katabilme uzmanlığına ve yeteneğine sahip olmak durumundadırlar.

Elektrikli İstif Makinesi: Paletli yükleri dikey yönünde hareket ettirerek istifleme yapmak amacıyla kullanılan elektrikli ekipmandır. Operatör için ekipmanda bir kabin bulunmamaktadır, operatör ekipmanı yaya olarak kullanmaktadır. Reachtruck gibi klasik istif ekipmanlarına nazaran daha küçük ve ekonomik bir üründür, fakat çıkabildiği maksimum yükseklik daha düşüktür.

Elektrikli Transpalet (Jet): Paletli yükleri pratik bir şekilde yatay şekilde taşımak için kullanılan, elle kumandalı ve elektrik (akü) gücüyle çalışan ekipmandır. Paletleri dikey şekilde taşıma/istifleme kabiliyeti kısıtlıdır.

Elektronik Ticaret (E-Ticaret): İnternette insanların belirli sistemler üzerinde gerçek ya da sanal ürünleri para karşılığında satın alma işlemidir.

Elektronik Ürün Kodu: Tedarik zincirindeki bir malın küresel olarak, anında ve otomatik tanımlanması ve izlenmesi için kod versiyonu, üretici/imalatçı bilgisi, ürün tipi ve ürünün seri numarası bilgilerini içermekte olan koddur.

Elleçleme: Lojistik tesislerde, malların yerinin değiştirilmesi, paket yapısının bozulup tekrardan oluşturulması, kap boyutlarının düzenlenmesi, kontrol edilmesi, etiketleme, streçleme gibi operasyonların tümü için kullanılan genel bir ifadedir.

Emtia: Ticarete konu olan tüm mallar ve ürünlere verilen isimdir.

Envanter: İşletmedeki tüm demirbaş ve stokların fiziksel ve/veya mali listesi.

Erişim Alanı: Malzeme sayımı amacıyla kullanılan, raf gözü veya istiflere erişmek için olan geçittir.

Esneklik: Tüketici arzlarındaki değişime uyum sağlayabilme yeteneğidir.

Esnek Konveyör: Her bir bölümü 1 metre uzunluğunda olan ve makaslı yapısı sayesinde, uzayıp kısalarak farklı mesafelere uyum sağlayabilen konveyör modelidir.

Eş Zamanlı Giriş ve Sipariş Hazırlama: Çapraz Yükleme işlemine benzer olarak tedarikçiden temin edilen ürünlerin stoğa alınmadan, müşterilerin siparişlerine göre ürünlerin tasnif edilerek sevk edilmesi işlemidir. Çapraz Yükleme işleminden farklı olarak, taşıma kabının içeriğinde değişiklik yapma ihtiyacı olabilmektedir, dolayısıyla taşıma kabı içerisindeki ürünler teker teker elleçlenerek hem giriş hem sipariş hazırlama işlemine eş zamanlı olarak tabi tutulmaktadır. İlgili üründen gelen miktar sipariş miktarından fazla olduğu durumlarda da kalan miktar (tortu olarak adlandırılır) sadece mal kabul işlemine tabi tutularak stoğa alınır. Böylece giriş aşamasında gelen ürünün kısmen ya da tamamen siparişlerle eşleştirilerek tasnif edilmesi ve sadece eşleşmeyenlerin stoklara alınması sağlanarak, operasyonel işlemler azaltılarak kaynak kullanımında tasarruf sağlanır.

ETA (Estimated Time Of Arrival): Tahmini varış tarihidir.

Euro Palet: Avrupa ülkeleri zamanla paletlerde standardizasyona giderek; ölçü, kalite, malzeme cinsi, nem oranı, kullanılan çivi gibi özelliklerini saptamış ve bu standartlara uygun paletleri Euro Palet olarak tanımlamışlardır. Euro Palet’in standart numarası UIC 435-2V’dir. Ölçüleri ise 80 cm x 120 cm’dir.

Ex Beyan: İhracat beyannamesidir.

Extranet: Farklı organizasyonların (müşteriler, tedarikçiler, devlet kurumları vb.) aynı yazılım ve protokolleri internet üzerinden kullanabilecekleri şekilde oluşturulan ağdır.

Ex Works: Sadece mal bedeli göstermekte olan, satıcının kendi depo veya işletmesinde malın alıcıya teslimini sağlayan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Malların işletmede teslim edilmesinden itibaren malla ilgili tüm masraf ve risk ile diğer yükümlülükler alıcı tarafından karşılanır. Satıcı, malları herhangi bir taşıma aracına yüklemek zorunda olmadığı gibi, malların ihracat için gümrükleme operasyonları gerekli durumlarda bu gümrükleme işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir.

FAS (Free Alongside Ship): Mal bedeli ve limana kadar iç taşımaları ödenmiş, deniz ve iç su taşıma biçiminde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcının malları belirlenen yükleme limanında, ihracat için gümrüklenmiş olarak alıcı tarafından belirlenmiş olan geminin doğrultusunda (rıhtımda) bırakarak teslim etmesini ifade eder. Tesliminden itibaren malların kaybolması veya hasar görmesi gibi rizikolar alıcıya aittir. Bu süreçten itibaren malla ilgili bütün masraflar ve navlun alıcı tarafından karşılanır.

Fatura:  Ürün, miktar, nitelik, satış şekli, ağırlık, adres, tarih vb. bilgilerin bulunduğu, satıcı tarafından düzenlenen belgedir.

FCA (Free Carrier): Mal bedeli ve tanımlanmış yere kadar iç taşımaları ödenmiş, her türlü taşıma şeklinde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Malların ihracat için gümrüklenmiş olarak alıcı tarafından planlanmış yerde, alıcı tarafından tayin edilen taşıyıcıya teslim edilmesiyle satıcının yükümlülüğünün bitiğini ifade eder. Eğer alıcı malları teslim alması için kendisi bizzat taşıyıcı olmayan birisini tayin etmişse, satıcı malları bu kişiye bırakarak teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş olur.

Feeder Service: Büyük deniz gemilerinden küçük deniz gemilerine veya mavnalara veya bu olayın tam tersi olduğu zaman malların alınması veya teslim edilmesi olayıdır. Büyük gemilerden direkt servis yapabilmek çoğu kez mümkün olmamaktadır.

FIFO (First in First Out): Genel olarak depolamada ve maliyetlendirme amacıyla kullanılan, depolama için ilk giren malzemenin ilk çıkacağını öngören kuraldır.

Fiktif: Özel firmanın sadece kendine ait gümrüklü malları depoladığı antrepo tipidir.

Filo Yönetimi: Lojistik firmalarında var olan özmal araç, ekipman, garaj ve alt yapı sistemlerinin düzen içerisinde ahenkle yönetilmesi ve yürütülmesi işine filo yönetimi denmektedir. Araçların nerede, ne zaman olacağı, bakımları, hangi konaklama yerlerinde kalacağı, araçta bulunacak ekipmanlar, şoför durumu gibi tüm işlerin tamamını kapsamaktadır.

Fiziksel Dağıtım: Üretilen malların tüketicilere fiziksel olarak taşınması, depolanması, stok kontrollerinin yapılması, ambalajlanması, bilgi iletişimi ve sipariş işlemlerinin gerçekleştirilmesidir.

Fiziksel Sayım: Depo veya tesisteki bütün envanterin, giriş ve çıkış işlemlerinin geçici bir süre ile durdurularak genel olarak yılda bir ya da iki kez belirli bir düzen içerisinde sayılması ve kaydedilmesi sürecidir.

FOB (Free On Board): Uluslararası teslim şeklidir. Satıcı malları tanımlanmış olan tarihte ve yerde, alıcı tarafından temin edilen gemiye yüklemeyi gerçekleştirir. Mallar geminin küpeştesine (güvertesine) geçtikten sonra meydana gelebilecek her türlü zarar, kayıp ve masraflar alıcının sorumluluğundadır. Satıcı ihracat için gerekli bütün belgeleri hazırlar ve malların gümrük işlemlerini tamamlayarak teslim eder.

Forklift: Açık ve kapalı alanlarda yükleme, boşaltma, taşıma, yerleştirme, istifleme vb. elleçleme işlemleri için kullanılmakta olan çatallı taşıma/kaldırma aracı, çatallı kaldıraçtır.

Frigo Taşıma: -26 derece sıcaklığa kadar taze ve dondurulmuş gıda taşımacılığına verilen addır.

FTL (Full Truck Load): Bir treylerin taşıma kapasitesini tam olarak (hacim, ağırlık) dolduran yüktür.

Gabari: Taşıtların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli bir şekilde seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.

Geçici Kabul: Ham madde, yarı ürün veya ürün maddenin yurt dışından getirtilerek, ülke içinde farklı maddeler katarak/katmayarak ya da üzerinde katma değerli işlemlerde (işçilik vb.) bulunarak/bulunmayarak, yarı ürün/ürün haline getirilmesi ve yurt dışına çıkarılmasıdır.

Gelir Yönetimi: Gelirlerin verimli uygulamalar ile artırılmasıdır.

Giydirme Depo: Raf sisteminin ürün depolamanın yanı sıra, depo binasının ana taşıyıcı sistemi olarak kullanıldığı bina tipidir. Raf sistemi kurulduktan sonra üzerine cephe ve çatı panelleri kaplanır, mekanik elektrik sistemleri de yine raf sistemiyle birleştirilmiş olarak kurulur. Bununla birlikte, klasik depo raflarına göre, giydirme depo rafları binayı etkilemeden esnek bir şekilde sökülüp taşınamaz, yer değişiklikleri yapılamaz.

Gizli Hasar: Görünüşte zarar görmemiş gibi duran bir kap içerisindeki ürünlerin sonrasında hasar görmüş olduğunun anlaşılması durumudur.

Gönderici: Malın taşınmasını talep eden taraf, şirkettir.

GPRS: Verilerin GSM şebekesi üzerinden kullanıcılara aktarılmasını sağlayan iletişim teknolojisidir.

Grupaj: Bir taşıma aracı veya kabının birden fazla göndericiye tahsis edilmesidir.

Gümrük Beyannamesi (Bill Of Entry): Gümrük idarelerine, yurda girecek veya çıkacak olan, transit yapılmak veya başka bir işleme tabi tutulmak istenen eşyaya ilişkin özelliklerini, boyutlarını, niteliklerini belirten yazılı beyan belgesine denir. Nüsha olarak düzenlenir.

Gümrük Birliği: Bir veya birden fazla ülke arasında ithalat işlemlerini kolaylaştırmak, gümrük vergilerini kaldırmak ya da azaltmak, tüm ülkelerde aynı gümrük tarifesinin geçerli olmasını sağlamak amacıyla yapılan anlaşmadır.

Gümrük İzin Belgesi: Bütün yasal zorunluluklarının karşılandığına ve aracın ayrılabileceğine ilişkin gümrük belgesidir.

Gümrük Tescil: İhracatçı ya da ithalatçı firma veya gümrükçüsü tarafından hazırlanmış olan gümrük beyannamesinin gümrük nezdinde onaylanması, ilgili emtianın ithalatının yapılabilmesi için gümrük onayına sunulmasıdır.

Güvenli Bölge: Özel malzemelerin depolanması için ayrılan yerdir.

Güvenlik Stoğu: Tedarik süresi ve tüketim (satış) hızında olabilecek beklenmedik durumlar sonrasında stoksuz kalma durumuna düşmemek amacıyla tutulan stok miktarıdır.

Güzergah: İnsan, mal, araç, hizmet veya bilginin, önceden belirlenmek üzere harekete başlama ve bitiş noktaları arasında izleyeceği yoldur.

Ham madde: Üretim süreçlerinde işlenerek son ürünü elde etmede yüksek oranda kullanılan malzemelerdir.

Hamule Senedi: Ulaşımı trenle yapılan taşımacılıkta kullanılmakta olan makbuz niteliğindeki belgedir. Kıymetli evrak özelliğine sahip değildir.

Hareketli Raf: Raf bloklarının motor tahriki ile yatayda hareket edebildiği bir sistemdir. Bu hareket kabiliyeti ile daha az koridor planlanarak, daha yoğun bir depolama yapılabilmektedir. Genel olarak giriş çıkış elleçleme hızı göreceli olarak daha düşük olan operasyonlarda (arşiv depolama gibi) kullanılmaktadır.

Hareketli Rampa: Elleçleme ekipmanlarının depo ile araç kasası arasında bulunarak geçişine imkan sağlayan ekipmandır. Hareketli yapısıyla farklı yüksekliklerdeki araç kasaları ile depo zemini arasındaki yükseklik farkını yok eder, arada köprü vazifesi üstlenir.

Hasar: Malzemelerin nakliyesi, depolanması, elleçlenmesi vb. işlemler sırasında meydana gelen yırtılma, çatlama, kırılma, bozulma, deforme olma, ıslanma vb. değer kaybına neden olan zararların tamamıdır.

Hava Konşimentosu: Gönderici ile hava taşıyıcı arasında ciro edilemez formda hazırlanan taşıma senedidir.

IATA (International Air Transport Association): Beynelmilel hava taşımacılığında yolcu ve kargo taşımacılığın tariflerini ve yetkilendirilmelerini denetleyen örgüttür.

IMCO Charge: Tehlikeli madde taşımalarında armatörün talep ettiği ek ücrettir.

IMO Belgesi: Yanıcı, patlayıcı ve kimyasal taşımak için kullanılan belgedir.

Intermodal Taşımacılık: Intermodal taşımacılık; taşınacak malın, mal üzerinde herhangi bir fiziki işlem yapılmadan ve konteyner/treyler hiçbir şekilde açılmadan birden fazla taşıma modeli kullanılarak (Ro-Ro, karayolu, denizyolu, demiryolu) nihai varış noktasına ulaştırılmasıdır.

Işıklı Toplama: Ürün toplama sürecinde, led ekran yardımıyla hangi adresten kaç adet ürün toplanacağını gösteren elektronik sistemdir. Üzerindeki düğmeler yardımıyla toplama işlemiyle ilgili sonucun depo yönetim sistemine bildirilmesini olanak tanır.

Işık Yönlendirmeli Ayrıştırma: Ürün ayrıştırma sürecinde, led ekran yardımıyla hangi adrese kaç adet ürün konulacağını gösteren elektronik sistemdir. Üzerindeki düğmeler yardımıyla ayrıştırma işlemiyle ilgili sonucun depo yönetim sistemine bildirilmesini olanak tanır.

İade: Alıcıya ürün tesliminden sonra hasar görmesi, reddi, ambalaj malzemelerinin geri kazanımı, kullanım süresinin dolması, modasının geçmesi, onarım vb. nedenlerden dolayı ürünlerin alıcıdan başlangıç noktasına geri götürülmesi faaliyetlerine denir.

İade Ürün Belgesi: Geri gönderilen ürünün şirketin orijinal ürünü olduğunu gösteren ve iade sebebini gösteren formdur.

İade Yönetimi: Müşteriden tedarikçiye geri gönderilen ürünlerle ilgili taşıma, depolama, geri kazanım, imha gibi işlemlerin yönetimidir.

İçinden Geçilebilir Raf: İstif ekipmanının koridordan rafın içine girmesine izin veren, paletlerin derinlemesine istiflenmesine olanak tanıyan ve böylelikle koridor olarak ayrılan alanı minimize eden, az çeşit malın yüksek miktarlarda depolandığı, yerleştirme için travers yerine rayların kullanıldığı raftır. LIFO (last in first out – son giren ilk çıkar) prensibine uygun bir işleyiş sağlar.

İhracat (Export): Malların içerisinde bulunulan ülkeden başka bir ülkeye gönderilmesi yolu ile oluşan ticarettir.

İkmal (Replenishment): Malzemenin depolama sürecinde, farklı ambalaj biçimlerinde ve/veya depolama lokasyonlarında ulaşılabilirliğinin sağlanması için yapılan depo içi transfer işlemidir.

İntranet: Şirket birimleri arasında veri alışverişini sağlamak üzere bilgisayar ağlarının birbirine bağlanmasıdır.

İrsaliye (BOL): Satılan malı bir yerden başka bir yere sevk ederken kullanılan, maliye onaylı mal teslimini gösteren resmi belgedir.

İstif: Belli ölçütlere göre farklı yüklerden oluşturulan bir yığın yüktür.

İstifleme: Hacmi dikey yönde kullanmak amacıyla malzemelerin üst üste yığılmasıdır.

İş Birliği: Tedarik zincirindeki tüm tarafları, daha iyi zincir performansı için teşvik edebilmek, cesaretlendirmek ve özendirmektir.

İthalat (Import): Malların bir başka ülkeden, içinde bulunulan ülkeye getirilmesi ile oluşan ticarettir.

İzlenebilirlik: Tedarik zinciri boyunca bir ürünün üretimden tüketime kadar izlediği yol ile ilgili verilerin süreç boyunca elde edilip raporlanabilmesidir.

Jettison: Gemi tehlikedeyken içerisindeki malzemelerin gemiden atılmasına denir.

Joint Rate (Müşterek Navlun Ücreti): Başlangıç taşıma noktasından diğerine kadar uygulanan fiyattır. Bu ulaşım sistemleri hatlar arasında anlaşılmış ve onaylanmış tek tarifedir.

Just In Time Delivery System: Malzemenin, olması gereken zaman ve miktarda, olması gereken yerden alınıp gereken yere talep edilen koşullarda sevkiyat ve teslimatına yönelik sistemdir.

K1: Bir veya birden fazla özmal taşıtla karayoluyla şehirlerarası eşya taşımacılığı yapacak olan gerçek veya tüzel kişilerin Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’ndan almaları gereken yetki belgesidir.

Kabotaj: Deniz ticaretinde bir ülkenin kendi ülkesi içinde taşımacılık yapma yetkisini sadece kendi bayrağını taşıyan taşıyıcılara vermesidir. Ayrıca karayolu taşımacılığında ticari araç sürücülerinin farklı ülkelerde çalışma hakkı olarak da kullanılmaktadır.

Kabul Kredili Ödeme: Mal bedelinin belli bir vadede ödenmesini taahhüt eden ve bu ödemeye bir poliçenin araç olduğu ödeme şeklidir. Bir başka ifade ile kabul kredisi satılan malın bedelinin bir poliçeye bağlandığı vadede satıcıya ödendiği bir ödeme şeklidir. Bu kredi vesaik ile birlikte ibraz edilen poliçenin ithalatçı veya buna ilaveten ithalatçının bankası tarafından kabul edilmek suretiyle kullanılır. Kabul kredili ödemede taraflara bankalar aracılık ederler ve bunun için komisyon alırlar. Satıcının düzenlediği poliçe sadece alıcı tarafından kabul edilmiş ise “trade acceptance” vardır. Poliçenin bir banka tarafından kabul edilmesinin öngörülebilir olduğu durumda banka poliçeyi kabul eder veya ithalatçının kabulüne aval verebilir. Buna “banker’s acceptance” denilmektedir. Bu ödeme şeklinde vadeli alım yapmak isteyen ithalatçıya karşı ihracatçı, poliçeye bankanın kabul veya aval vermesiyle kendini garanti altına almış olmaktadır.

Kalite Kontrol: Bir ürün ya da hizmetin, öngörülen kalite koşullarını karşılama derecesinin belirlenmesidir.

Kanban: Tam zamanında üretim/tedarik sistemlerinde gereksinim duyulan malzemenin, gereksinim duyulduğu zaman ve miktarda teminini sağlayan bilgi, doküman, sinyal, elektronik mesajdır.

Kapasite: Belirlenmiş koşullar altında, süre veya başka ölçütlere göre elde edilebilecek en yüksek üretim (çıktı) miktarıdır.

Kara Taşımacılığı: Malın, çıkış noktasından varış noktasına kadar geçen tüm sürecin karayolu güzergahı kullanılarak taşınmasını içeren taşıma modelidir.

Karantina Stok: Hatalı dokümantasyon, bozuk mal, kusurlu ürünlerin geri çağırılması vb. nedenlerle sağlam ürünlerden ayrı tutulan stoktur.

Karma Taşımacılık: Aynı sevkiyat kapsamında en az iki farklı taşımacılık sisteminin birlikte kullanılmasıdır.

Karşı Ticaret – Takas: Finansal ödeme veya fon transferlerinin yer almadığı tek bir sözleşme ile gerçekleştirilen, eşit değerde olduğu kabul edilen iki mal grubunun doğrudan ve eş zamanlı olarak değiştirildiği işlemlerdir. Takas sözleşmeleri aynı müşteri ile uzun vadeli ve düzenli işlemleri değil; genellikle bir defaya mahsus işlemleri kapsamaktadır.

Katma Değer: Bir şirketin girdilerine kattığı değer (işçilik, amortisman, kar, vergi ve borçlar toplamı) / artırılan veya iyileştirilen değer, işlevsellik veya yarar.

Katma Değerli İşlemler (VAS): Depolarda müşteri talepleri üzerine yapılan etiketleme, ambalajlama, katlama, ısı ölçme, aktarma, karıştırma, birleştirme, ayırma, paletleme, hafif montaj, iade işlemleri, imha, kullanım kılavuzu ekleme, barkod işlemleri, bakım-onarım işlemleri vb. işlemlerdir.

Kayar Raf: Yüksek devir hızı ve daha iyi hacim kullanımı amacıyla; kutu, palet vb. paketler için FIFO ilkesini gerçekleştirmek üzere bir paket alındıktan sonra diğer paketlerin eğimli makaralar üzerinde kayarak boşaltma pozisyonuna geldiği raftır.

Kaynak Planlama: Sahip olunan özmal ve/veya taşeron tüm kaynakların verimli ve kuruma faydası olacak şekilde kullanılabilmesi adına periyodik olarak yapılan eşitleme çalışmasıdır. Kaynak planlama sonuçlarına istinaden doğacak ihtiyaç ve talepler neticesinde ayrıca satın alma gibi süreçler de tetiklenebilir.

Kingpin: Büyük bir pim olan Kingpin çekici ile yarı-römork bağlantısını sağlamaktadır.

Knocked Down (KD): Ekonomik bir yükleme yapmak amacıyla yükün tekrardan montajlanmak üzere parçalarına ayrılmasıdır.

Kod: Ortak kullanılan bilgileri ayrıştırarak sınıflandırmak amacıyla metnin sayısal veya alfa sayısal gösterimidir.

Koli: İçinde farklı eşyalar bulunan çeşitli büyüklükte pakettir.

Koli Etiketi: Taşımacılıkta kullanılan kolilerin dışında yer alan, varış yeri ve/veya koli içeriği bilgisini gösteren etikettir.

Kombine Taşımacılık: Taşımanın başlangıç ve bitiş aşamalarında karayolunun kullanıldığı ve aradaki uzun mesafeli taşımanın demir, nehir, kanal veya deniz yolu ile yapıldığı taşımacılık sistemidir.

Komple: Bir taşıma aracı veya kabının bir göndericiye tahsis edilmesidir.

Konsinye İhracat – Konsinyasyon: Dış alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube temsilciliklerine kesin satışı daha sonra yapılan, mal gönderilmesi şeklinde yapılan ihracat şeklidir. Satılmak üzere gönderilen malları teslim alan ilgili kişi veya kuruluşlar malı rayiç değerinden satar, komisyon vb. giderleri satış gelirinden düşer ve kalan tutarı yetkili banka aracılığıyla döviz cinsinden ihracatçıya yollarlar.

Konsinye Stok: Teslim alındığında değil, kullanıldığında ödemesi yapılan ürünlerdir.

Konsolidasyon: Küçük miktarlı yüklerden büyük yükleme partileri oluşturarak taşımacılıkta ölçek tasarrufu sağlanmasıdır.

Konsollu Raf: Ön tarafı açık, yatay yönde taşıyıcı kolları olan, özellikle uzun malların (profil, boru, levha, plastik, ahşap vb.) yan yana veya üst üste istiflenmesinde kullanılan raftır.

Konşimento: Gönderici ve alıcının tüm detaylarının bulunduğu, yükleme yeri ve tarihi, malın teslim edileceği yer, mal cinsi, adeti, brüt kilosu ve teslim şekli gibi bilgileri içeren yükleme talimatıdır.

Konteyner: Her türlü hava koşullarına dayanıklı olan, özellikle denizyolu taşımacılığı bağlantılı kombine taşımacılıkta kullanılmakta olan, kolay elleçlenebilen ve üst üste istiflenebilen yüklerin içine yerleştirildiği standart metal yük kasalarıdır.

Kontrat Lojistiği: Lojistik hizmet sağlayıcı şirket ile müşterilerle sözleşmeye bağlı olarak lojistik operasyonların dış kaynaklar kullanılarak gerçekleştirilmesidir.

Konveyör: Kapalı devre çalışan ve yükleri havadan veya yerden taşımaya yarayan devamlı aktarma mekanizmasına denir. Çeşitli yük ve malzeme taşınmasında faydalanılan sürekli taşıma aracıdır.

Koridor: Bir stoklama sahasındaki geçiş yoludur.

Kullanılabilir Adresler: Lojistik tesislerde farklı amaçlar (stoklama, elleçleme, araç yükleme/boşaltma, katma değerli hizmetler) için belirlenen lokasyonların ilgili işlem için uygunluğunu ve müsaitlik durumunu ifade etmektedir.

Küşat: Farsçada açılış anlamına gelen küşat; mal sahiplerinin, beyannamelerini düzenleyebilmek için beyandan önce eşyalarını muayene etme, numune alma ve tartma hakkıdır.

 

Mahrece İade: İthal edilen malzemenin niteliklerine uygunluğunun olmadığı durumlarda ithal edilen ülkeye iade edilmesidir.

Mal Kabul: Depoya gelen malın kabul edilmesi işlemidir. İşlem; yükün boşaltılarak mal kabul alanına alınması, kayıtlı bilgilerle fiziksel bilgilerin karşılaştırılması, malın depoya alınması ve kaydının tutulması işlemlerini içermektedir.

Mal Kabul Alanı: Depoya gelen malların kabul işlemlerinin yürütüldüğü alandır.

Mal Mukabili Ödeme:  İhraç edilen malın bedelinin malın ithalatçı tarafından teslim alınmasından sonra ödendiği ödeme biçimidir.

Malzeme Talebi: Depodan mal almak için, depoda yoksa satın alma işlemini başlatmak üzere yapılan taleptir.

Malzeme Yönetimi: Bir şirket içindeki tüm malzemelerin; kodlama, gereksinim planlama, stok kontrolü, tedarik, depolama vb. faaliyetlerini içerecek biçimde olan yönetimidir.

Manifesto: Genellikle gümrük amaçlı kullanılan taşıyıcı ve acentesi tarafından hazırlanan detayların listesini gösteren belgedir. Bu belge araçtaki toplam kargonun özet detaylarıdır.

Maut: Almanya’da 12 ton üzeri araçlardan alınan otoyol kullanım vergisidir.

Menşei Şahadetnamesi: Uluslararası ticarette dolaşımda olan malın üretildiği yeri ve hangi ülkeye ait olduğunu gösteren belgedir.

Mevsimsel Stok: Bir mevsim başlamadan önce mevsim boyunca oluşacak tüketimi karşılamak üzere tutulan stoktur.

Mezanin Tip (Platformlu – Yürüme Yollu) Raf Sistemi: Yedek parça, hazır giyim, aksesuar, kozmetik gibi küçük ve çok ölçekli ürünleri depolamak için kullanılan, her bir ürüne ekipman kullanmaya ihtiyaç duymadan erişim gerçekleştirebilen, dikey olarak depo hacmini verimli kullanmayı sağlayan raf sistemidir. Raf içerisindeki platformlarda personelin yürümesine olanak tanır ve bu sayede yüksek bir deponun ara katlı gibi kullanılmasına olanak tanır.

Muayene:  Depolama veya gümrük noktalarında malzemenin iç ya da dış çalışanların (üçüncü şahıslar) gözetiminde, gerektiğinde numune alınarak, sonrasında da analiz edilerek kontrol edilmesidir.

Mücbir Sebep: Sözleşmelerde tarafların dış kaynaklardan gelişen ve tahmin edilemeyen durumlardan dolayı (deprem, sel, savaş vb.) sorumlu tutulamayacaklarına ilişkin hükümdür.

Mühür: Bir çeşit kilitleme sistemi olan mühür, araç gümrüklendikten sonra takılan ve teslime kadar izinsiz açılmadığını göstermektedir.

Müşteri: Ürünün ve hizmetlerin satıldığı kurum veya kişidir.

Müşteri İlişkileri Yönetimi: Müşterilerin özellikleri ile satış ve pazarlama faaliyetlerinin çok yönlü ve çapraz analizler yolu ile müşterilere daha etkin ve verimli hizmetler sunulmasıdır.

Navlun: Taşıma hizmeti karşılığında ödenen ücrettir.

I am text block. Click edit button to change this text. Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

Optimizasyon: Kaynak planlama ile paralellikleri olan bir kavramdır. Mevcut kaynaklar dahilinde alınacak aksiyon ve uygulanacak tasarılar ile bu kaynakların maksimum kapasite ile kullanılması, verimlilik, karlılık gibi kurumun ölçülebilir değerlerinin artırılmasını emellerken; ceza, gecikme, kayıp gibi performans kriterleri ile ölçümlenen bir yapı içinde bu kriterlerin en düşük seviyede tutulmasını amaçlamaktadır.

Ordino: Konşimentoda yazılı malların kısım kısım çekilebilmesini elde etmek üzere hazırlanan emir veya talimatnamedir. Ordino aynı zamanda konşimentoya karşılık malın gümrükten çekilmesi için direktiftir.

Ortalama Stok: Belirli bir dönemde bir ürün, bir ürün grubu veya tüm ürünler için var olan ortalama stok düzeyidir.

Otomatik Depolama Sistemi (AS/RS): Malzemenin depodaki yerine konumlandırılması ile depolandığı yerden alınarak sevk edilmesi işlemlerinin bilgisayar kontrollü donanımla gerçekleştirildiği, her bir raf koridorunda yerleştirme ve toplama amaçlı olarak yatay ve dikey yönde hareket edebilen robotların çalıştığı depolama sistemidir.

Ödeme Şekilleri:

1. Akreditifli Ödeme (Payment Under Letter Of Credit – L/C):  Bir alıcının talebini göz önünde bulundurduğumuzda, bir bankanın verdiği ve alıcı tarafından ayrıntıları belirtilmiş, mala veya hizmete ilişkin belgelerin ibrazı karşılığında, belirtilen bir satıcıya ödeme yapılacağına dair şartlı bir taahhüttür.
2. Kabul Kredili Ödeme: Mal bedelinin belirli bir vadede ödenmesini vaat eden ve bu ödemeye bir poliçenin araç olduğu ödeme türüdür. Farklı bir şekilde ifade etmek gerekirse; kabul kredisi satılan malın değerinin bir poliçeye bağlandığı vadede satıcıya ödendiği bir ödeme biçimidir. Bu kredi vesaik ile beraber ibraz edilen poliçenin ithalatçı veya buna ilaveten ithalatçının bankası tarafından kabul edilmek suretiyle kullanılır. Kabul kredili ödemede taraflara bankalar aracılık ederler ve bunun için komisyon alırlar. Satıcının tertip ettiği poliçe yalnızca alıcı tarafından kabul edilmiş ise “trade acceptance” vardır. Poliçenin bir banka tarafından kabul edilmesinin öngörülebilir olduğu durumda banka poliçeyi kabul eder veya ithalatçının kabulüne aval verebilir. Bu işlem türüne “banker’s acceptance” denilmektedir. Banker’s acceptance ödeme şeklinde vadeli alım yapmak isteyen ithalatçıya karşı ihracatçı, poliçeye bankanın kabul veya aval vermesiyle kendini garanti altına almış olmaktadır.
3. Karşı Ticaret – Takas: Finansal ödeme veya fon transferlerinin bulunmadığı tek bir sözleşme ile reelleştirilen, aynı değerde olduğu kabul edilen iki mal grubunun doğrudan ve eş zamanlı olarak değiştirildiğioperasyonlardır. Takas sözleşmeleri aynı alıcı ile uzun vadeli ve düzenli işlemleri değil; genellikle bir kereye mahsus işlemleri içermektedir.
4. Konsinye İhracat – Konsinyasyon: Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere dış alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube temsilciliklerine mal sevk edilmesi şeklinde yapılan ihracat şeklidir. Satılmak üzere gönderilen malları teslim alan ilgili kişi veya kuruluşlar malı rayiç değerinden satar. Komisyon vb. giderleri satış kazancından düşer ve kalan tutarı yetkili banka aracılığıyla döviz cinsinden ihracatçıya gönderirler.
5. Mal Mukabili Ödeme: İhraç edilen malın bedelinin malın ithalatçı tarafından teslim alınmasından sonra ödendiği ödeme şeklidir.
6. Peşin Ödeme: İthalatçının mal değerini ihracatçıya fiili ihraçtan önce ödediği ödeme şeklidir.
7. Vesaik Mukabili Ödeme (Cash Against Documents – CAD): İthalatçı firmanın/şirketin bankasının ihracat değerini, ihracatçı firmanın/şirketin bankasına ödemesi karşılığında evrakların ithalatçıya teslimini öngören ödeme şeklidir. İthalatçı teslim aldığı ödeme evrakları ile malı gümrükten çekme hakkına sahip olur. Bu ödeme şekline belge karşılığı ödeme şekli de denir.

Ölü Stok: Belirli bir süre zarfında talebi/tüketimi gerçekleşmemiş stoktur.

Özet Beyannamesi: İthal ve ihraç edilecek ürünün gümrüğe geldiğini belirten bir belgedir.

Paket: Ürünleri dış kaynaklı problemlerden koruyan ve onları bir arada tutarak; pazarlama, taşıma, depolama, dağıtım işlemlerini kolaylaştıran ve metal, plastik, karton vb. malzemelerden yapılmış üründür.

Paketleme: Bir ürünün üreticiden tüketiciye kadar uzanan dağıtım zincirinde doğru ve güvenli ulaşımının sağlanabilmesi amacıyla kullanılan koruyucu araçların tümüdür.

Paletleme: Ürünün, taşınmak ve depolanmak üzere istiflenmesidir.

Panelvan: Yük taşımak amacıyla üretilmiş, 3 – 5 metrelik kapalı kasaya sahip, minibüse benzer hafif ticari araç (yarı kapalı açık kasa) olan kamyonette açıkta mal taşınırken, bu modelde kapalı bir depo gibi içi boş bölümde yük taşınır.

Parsiyel Yükleme: Aynı güzergahtaki gönderim gerçekleştirmek isteyen farklı müşterilerin yüklerini, aynı tır ile taşıma yöntemidir.

Peşin Ödeme: İthalatçının mal bedelini ihracatçıya fiili ihraçtan önce ödemiş olduğu ödeme şeklidir.

Planlama: Müşteri ve/veya acentelerden gelen yük taleplerinin, elimizdeki kaynak ve yine müşteri talepleri göz önünde bulundurularak yükleme planlarının yapılmasının ardından yüklerin yola çıkarılmasıdır.

Poliçe: Sigorta akdinin yapılmış olduğunu ve akdin karşılıklı olarak şartlarını (her iki tarafın haiz olduğu hak ve borçları) belirten yazılı bir sözleşmedir.

Proforma: Satıcı tarafından alıcıya düzenlenen ve yapılan anlaşma ile ilgili her türlü ayrıntıyı gösteren ön faturadır.

Promosyon: Satışı artırmak amacıyla yapılan yenilikler veya sunulan avantajlardır.

Raf: Depolarda düzeni sağlamak, üzerine ürün koymak, yüksekliği kullanabilmek ve malı güvenli tutabilmek amacıyla kullanılan, sabit olan veya gerektiğinde ölçüleri ayarlanabilen, metal, ahşap veya plastik malzemeden yapılmış bir depolama donanımıdır.

Rampa: Taşıma aracının kasası ile yükleme bölgesinin aynı yükseklik seviyesinde olmasını sağlayan ve böylelikle malzemenin boşaltma ve yükleme işlemlerini basitleştiren alandır.

Raylı Koridor: Dar koridor stoklayıcılarının belirlenmiş doğrultuda hareket etmesini sağlayan kılavuz rayların bulunduğu koridordur.

Reach-Truck: Depolama gereksiniminin karşılanmasında geniş koridorlarda (takribi 3 metre genişlikte), yan yüklemeli ve 10 – 13 metre yüksek seviyelerde stoklama yapılan depolarda kolay, rahat, hızlı ve güvenli hareket olanağı sağlayabilen elektrikli yığın donanımdır.

Rezerve Alanlar: Yerleştirme, toplama veya farklı amaçlar için kullanılmak üzere, önceden belirlenmiş çapraz sevkiyat alanı gibi özel alanlardır.

Rezerve Stok: Belirlenen bir ürün için açılan iş veya sipariş emri çerçevesinde gerekli miktarda ayrılmış stoktur.

RF El Terminali (Radyo Frekansı): Barkod, karekod tarama veya tuşları ile manuel işlem yapılarak bilgi toplama, bir araya gelen bu bilgilerin kayıpsız, yanılgısız istenen sistem veri tabanına radyo frekansı ile online olarak teslim etmeyi sağlayan, aynı biçimde sistem veri tabanından personeli yönlendirmeye müteveccih bilgileri ekranı taşıtıyla gösteren, kullanımı basit, mobil el bilgisayarlarıdır.

RF ID: Etrafında anten sarılı olan bir mikroçipten ve bir okuyucudan oluşan, bir yazılım -donanım sistemi ile bütünleştirilen, etiket ve okuyucu arasındaki bilgi irtibatının radyo dalgaları ile sağlandığı otomatik tanıma sistemidir.

Rotalama: Taşıma operasyonunun ilk noktasından eriştirilecek noktalara hangi sıra ve rota ile yapılacağının belirlenmesidir.

Römork: Bir çekici araç tarafından çekilen ve taşıyacağı yükün özelliklerine uygun bir şekilde imal edilen, kendi tekerlekleri üzerinde park edilebilen, yük taşıma emelli karayolu taşıma aracıdır.

Römorkör: Büyük gemilerin, liman alanlarında güvenli ve hızlı şekilde manevra yapmasına olanak tanıyan motorlu deniz aracıdır.

Rulolu Konveyör: Yerleştirilen silindir kalıpların motor ile döndürülmesiyle üzerlerindeki ürünü ya da taşıma kabını (palet, sepet vb.) hareket ettiren teçhizattır.

R2 Belgesi: Karayolları Taşıma Kanunu gereğince, beynelmilel taşıma işleri organizatörlüğü yapan firmaların bulundurması gereken bir yetki belgesi çeşididir. Kanun hükümlerince belirtilen ihlaller olmadığı sürece, belgenin geçerlilik süresi 5 yıldır.

Sabit Depolama Politikası: Ürünlerin özel olarak, kendisi için özelleştirilmiş bir alana stoklanması politikasıdır.

Sabit Fiyat: Üzerinde hiç bir değişiklik yapılmayan fiyattır.

Sabit Maliyetler: Kısa vadede yapılan işin miktarından etkilenmeyen, sabit kalan maliyetlerdir.

Satın Alma: Talep edilen kalite, zaman ve miktarda, uygun fiyatta, uygun bir teslimat ve ödeme planı ile gerekli görüldüğü durumda ek koşullarla mal/hizmetlerin mülkiyetinin satıcıdan alıcıya geçmesidir.

Serbest Bölge: Türkiye Gümrük Bölgesinin parçaları olmakla beraber; Serbest dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın ve serbest dolaşıma sokulmadan, gümrük mevzuatında öngörülen durumlar dışında kullanılmamak ya da tüketilmemek kaydıyla konulduğu, ithalat vergileri ile ticaret politikası önlemlerinin uygulanması durumunda, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olduğu kabul edilen serbest dolaşımdaki eşyanın, bir serbest bölgeye konulmasından dolayı normal olarak eşyanın ihracına bağlı olanaklardan yararlandığı yerlerdir.

Sevk İrsaliyesi: Üzerinde araçtaki yükün adını, miktarını, navlun bedelini, kesilen fatura numarasını belirten resmi evrak. Malların nakliye sırasında vergi mevzuatı bakımından kontrol edilebilmesi emeliyle, ticari malın bir yerden başka bir yere nakliye esnasında düzenlenmesi ve malla birlikte bulundurulması şart olan belgedir.

Sevkiyat:  Sipariş taleplerinin belirli kriterlere göre (sevk günü, yeri, yükleme aracı, rotası, miktarı vb.) sınıflandırarak ilgili resmi belgelerle talep edilen bölgelere ulaştırmak üzere depodan çıkarılması yöntemidir.

Sınır Kapısı: İhracat ve/veya ithalat araçlarının transit rotaları üzerindeki ülkelere giriş yaptıkları ya da çıkış yaptıkları ülke sınırlarını belirlemektedir.

Sıralı İstifleme: Yüklerin, raf kullanmadan bir plan içerisinde zemin üzerinde üst üste istiflenmesidir.

Sırt Sırta Raf Aralığı:  Sırt sırta raf sisteminde, paletlerin raflardan olan taşmalarını göz önünde bulundurarak, iki raf arasındaki boşluktur.

Sırt Sırta Raf Sistemi:  Rafların ön yüzlerinin koridora, arka yüzlerinin birbirlerine yakın şekilde yerleştirildiği, tüm ürün çeşitlerine doğrudan erişim imkanı sağlayan, manuel olarak veya elleçleme ekipmanları ile kullanılabilen, palet kullanımı için uygun, yaygın, ekonomik ve geniş kullanım alanına sahip olan raf sistemidir.

Sigorta: Muhtemel risklerin asıllaşması sonucu doğabilecek zararları gidermek üzere, önceden ödenen prim karşılığında bu işle uğraşan kuruluşla yapılan iki taraflı yazılı kontrat.

Sipariş Onay Numarası: Bir malın belirli bir tarihte teslim edilmesi netleşmiş siparişini gösteren numaradır. Bu numara malzeme teslim almak ve bu alımı borç hesabı müddetince izlemek için kullanılır.

Sipariş Toplama:  Depolaması yapılan ürün/hizmetler için alıcının miktar ve zaman verilmek şartıyla firmaya bildirdiği ve depo personeli tarafından sevkiyata hazırlanma sürecidir.

Sipariş Toplama Aracı:  Raflarda palet yükünden daha az olan siparişleri elle toplamak için tasarımlanmış, yatay ve dikey yönde sipariş toplama yaparken operatörün de yükselmesini sağlayan, öteki bir deyişle operatörün de makine üzerinde yer değiştirmesine imkan veren malzeme elleçleme teçhizatıdır.

Sipariş Toplayıcı: Operatörün yukarı çıkmasına ve sipariş toplamasına imkan tanıyan istif teçhizatıdır.

Sipariş Yönetimi: Talep ya da siparişlerin karşılanması, fiyatlandırılması, kaydının tutulması, stokların kontrolü, stok tahsisinin yapılması ya da üretim/satın alma gereksinimlerinin ilgili yerlere bildirilmesi, sipariş takibi yapılması, teslimatın ve tahsilatı sürecinin takip edilmesidir.

Sovtaj: Zarar gören ürünlere sigorta eksperi tarafından biçilen maddi değerdir.

Söz Verilebilir Stok: Geleceğe müteveccih satış siparişlerinin ne zaman karşılanabileceğini gösteren, planlanan stok adedidir.

Spanzet: Yükün üzerinden geçerek, yükün taşınacağı yüzeye sabitlenen ve üzerinde “gırgır” olarak bilinen gergi mekanizmasıyla gerilerek yükü sabitlemekte kullanılan polyester şeritlerin genel ismidir.

Spot Araç: Serbest çalışan, tek seferlik taşıma anlaşması yapılan araçların genel adıdır.

Standart Palet Rafı: ISO ve Euro vb. normlarda standart paletler için tasarlanmış klasik raftır.

Standart Ürün Kodu:  “Uniform Product Code” Konseyi (UPCC) tarafından verilen, ilk beş karakteri üreticiyi, diğer 5 karakteri ise ürünü tanımlayan koddur.

Stok: Gelecekte oluşacak veya oluşabilecek ihtiyaçlara karşı genellikle depolarda bulundurulan malzemedir.

Stok Devir Hızı: Belirli bir faaliyet zamanı için satılan malın maliyetinin ya da miktarının, ortalama stok değerine ya da miktarına oranıdır.

Stok Düzeltme: Sistem üzerinde gerçekleşen stok hatalarının iyileştirilmesi adına yapılan sistemsel olarak stok artırma ya da azaltma işlemleridir.

Stok Kontrol: Stokların daima veya periyodik olarak izlenerek, stok fazlalığı veya stok eksikliğine neden olmayacak şekilde ve tanımlanmış kurallara uygun şekilde siparişlerin veya gereksinimlerin tanımlanmasıdır.

Stok Tipi: Hasarlı stok, Satılabilir stok, sorunlu ürünler stoğu, etiketlenecek ürünler stoğu, yeniden paketlenecek iade ürünler stoğu, imha bekleyen ürünler stoğu, incelenecek iade ürünler stoğu, kalite kontrol stoğu vb. farklı özelliklerdeki istiflerin sistemsel olarak ayrıştırılması için kullanılır.

Supalan: Genel olarak kara ve deniz yolu ile yapılan taşımalarda kullanılan, malzemenin taşımayı yapan taşıt üzerinde gümrüklemesinin gerçekleştiği durumdur.

Sürdürülebilir Depo: Topluma ve çevreye duyarlı bir şekilde faaliyetlerini gerçekleştirerek uzun bir süre hizmet verebilecek alanlardır.

Süreç İyileştirme: Kaliteyi artırma, maliyetleri azaltma, katma değer yaratmayan faaliyetlerini bertaraf etme konularında yapılacak geliştirme çalışmalarıdır.

Sürekli Geliştirme:  Performansı artırmak amacıyla faaliyetleri planlama, uygulama, kontrol etme ve önlem alma konuları göz önünde bulundurularak sürekli faaliyetler çevrimidir.

Sürekli İkmal: Devamlı olarak ürün akışını ve perakendeci stoklarında daha az ürün tutulmasını sağlamak için, tedarik zincirindeki mal ve bilgi akışının koordine etmesidir.

Swap Body: Üst üste stoklanamayacak ve stacker tarafından tepeden kaldırılamayacak kadar ince üretilmiş konteynerlerin adıdır. İlk satın alma masraflarını düşürmek ve uzun vadedeki yakıt masraflarını indirebilmek için hafif malzemelerden üretilirler. Boyutları, diğer konteyner taşıyan araçlara yüklenebilmesi için standart İSO konteyner boyutlarındadır. Dört köşesinde bulunan katlanabilir ayakları sayesinde herhangi bir yükleme/boşaltma sistemine gerek duymaksızın taşındığı aracı değiştirebilir.

 

Talep: Belirli bir malzemenin belirli bir miktarı için ortaya çıkan ihtiyaçtır.

Talep Planlaması:  Bir ürün/hizmetin öngörülen bir döneme (1 ay, 3 ay, 6 ay ve 12 ay gibi) ait talebinin; geçmiş satış verilerinin yada geleceğe yönelik etkileyen faktörlerin bir senaryo yaklaşımı ile önem verilerek ürün ailesi, ürün veya lokasyon bazında belirlenmesidir.

Talep Tahmini:  Ürün ve hizmetlere olan arzın niceliksel ve/veya niteliksel değerlerini tayin etmek amacıyla çeşitli tahmin yaklaşımlarının belirli kurallara uygun olarak kullanılmasıdır.

Tampon Stok: Üretim akışını dengelemek amacıyla iş merkezleri içerisinde tutulan stoktur.

Taşıma: Tanımlanmış noktalar arasında gerçekleştirilen insan ve yük aktarımıdır.

Taşıma İrsaliyesi: Hammadde, Ticari Mal, Sabit Kıymet, Hurda gibi maddi olan her tür işletmedeki varlıkların miktarsal olarak her hareketini resmi olarak belge altına almak amacıyla kullanılan resmi evraktır.

Taşınabilir Raf:  Rafın boş veya dolu olarak taşınabilmesidir.

Tedarik:  Gerekmekte olan makine, alet, aygıt, hammadde, malzeme, parça, yarı-ürün, ürün ve hizmetlerin uygun tedarikçilerden sağlanması göz önünde bulundurularak gerekli olan araştırma, seçme, planlama, stok kontrol, satın alma, nakliye, teslim alma, değerlendirme vb. faaliyetlerin tamamıdır.

Tedarik Zinciri: Tedarikçiden müşteriye doğru olan bütün hareketleri kapsayan ve bu süreç içerisindeki örgütler, insanlar, teknoloji gibi faaliyetlerin bütününe verilen addır. Bu faaliyet birçok şirketi birbirine bağlayan zincir olarak tanımlanabilir.

Tedarikçi: Mal ve hizmet sağlayıcısı firmadır.

Tehlikeli Madde: Sağlığa, güvenliğe ve bulunduğu ortamdaki diğer malzemelere zarar verme riski olduğundan dolayı taşıma ve depolama sırasında özel olarak verilmesi gereken malzemedir.

Temin Süresi:  Bir ürünün/hizmetin satın alma işleminin veya üretim talimatının verilmesi ile sipariş teslimatının veya ürün üretiminin gerçekleşmesi arasında geçen süredir.

Tesellüm:  Malzemeyi teslim eden yetkili personelden malın, firma yetkilisi tarafından teslim alınma işlemidir.

Tesellüm Belgesi:  Depolama, taşıma ve/veya katma değerli hizmetler sunmak üzere, o hizmeti firma, tedarikçi veya müşterilerden ürünü teslim alırken veya teslim ederken imzalama ve kaşeleme koşuluyla söz konusu eşyaların ilgili tarafın sorumluluğuna geçtiğini göstermek üzere düzenlenen belgedir.

Teslim Zamanı:  Bir ürünün müşteriye teslim edildiği tarih ve/veya saattir.

THC (Terminal Handling Charges): Limandaki elleçleme ücretidir.

Tır Karnesi: Hareket noktasındaki gümrük idaresinden, varış noktasındaki gümrük idaresine kadar bir süreç altında taşımayı sağlayan bir gümrük transit belgesidir. Kapsadığı sayfa sayısına göre 4, 6, 14 ve 20 yaprak olmak üzere çeşitlere ayrılmıştır.

Tonaj:  Bir yük taşıtının ton cinsinden taşıma kapasitesidir.

Toplama Alanı:  Toplama, yerleştirme ve ikmal işlemlerinde kullanılmak üzere, her bir parça için önceden tanımlanmış yerdir.

Transpalet: Depoda sipariş toplama, araç yükleme ve boşaltma işlemlerinde kullanılan, alçak konumlarda çalışmak için uygun malzeme elleçleme ekipmanıdır.

Tutanak: Belirli bir durumu veya olayı belirlemek üzere ilgili birimler/kişiler tarafından imzalanmış belgelerdir (mal kabul tutanağı, sayım tutanağı, eksik/fazla tutanağı vb.)

UBAK:  1 Ocak 1974 tarihinde yürürlüğe konmuştur.2006 yılında UBAK, beynelmilel Ulaştırma Forumu (ITF) olarak revize edilmiştir. UBAK belgesi, Sekretarya tarafından üye ülkelere tanınan kota dahilinde Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bankalığı tarafından belirli koşulları gerçekleştirmiş firmalara her yılın başında tahsis edilen, aynı zamanda usule uygun olarak doldurulmuş bir seyir defteri olan, üye ülkeler arasında gerçekleştirilen taşımalarda kullanılan izin belgesidir.

Uluslararası Taşıma:  Bir ülkeden bir ülkeye direkt veya transit olarak; karayolu, denizyolu, demiryolu ve/veya havayoluyla yapılan her çeşit taşımadır.

Uluslararası Teslim Şekilleri:

1. CFR (Cost and Freight):  Mal bedeli ve navlun ödenmiş, sadece deniz ve iç su taşımacılığında kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcı tüm gider ve riskleri üstlenerek malları yükleneceği limana kadar getirir, ihracat için gümrüklenmiş olarak gemiye teslim etmesini ifade eder. Malların zarar ve kaybına ilişkin risk, mallar gemiye konduğunda alıcıya geçerken, masrafların alıcıya devri, varış limanında gerçekleşir.
2. CIF (Cost, Insurance and Freight):  Mal bedeli, sigorta ve navlun ödenmiş, sadece deniz ve iç su taşımacılığında kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcı tüm gider ve riskleri üstlenerek malları yükleneceği limana kadar getirir, ihracat için gümrüklenmiş olarak gemiye teslim etmesini ifade eder. Ayrıca satıcı malların taşınması sırasında oluşacak kayıp ve hasar riskine karşılık alıcı adına asgari teminat oranında bir sigorta sözleşmesi yapar. Malların hasar ve kaybına ilişkin risk, mallar gemiye konduğunda alıcıya geçerken, masrafların alıcıya devri, varış limanında gerçekleşir ve risk alıcıya geçer.
3. CIP (Carriage and Insurance Paid To):  Mal bedeli, sigorta ve navlun ödenmiş, her türlü taşıma şeklinde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcının malları ihracat için gümrüklenmiş olarak kendisinin belirlemiş olduğu bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye belirlenen yerde (şayet taraflarca böyle bir yer kararlaştırılmış ise) teslim edileceğini ve satıcının, malların tanımlanan varış noktasına getirilmesi için taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Satıcı sigorta primini ödemek koşuluyla yüklediği mal cinsine uygun olan asgari teminat oranında bir sigorta yaptırır. Satıcı “teslim yükümlülüğünü” mallar varış yerine ulaştığında değil, malları taşıyıcıya teslim ettiğinde yerine getirmiş sayılır.
4. CPT (Carriage Paid To):  Mal bedeli ve navlun ödenmiş, her türlü taşıma biçiminde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Özellikle çok araçlı taşımacılık şekillerinde kullanılır. Satıcının malları ihracat için gümrüklenmiş olarak satıcının seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye tanımlanan yerde (şayet taraflarca böyle bir yer kararlaştırılmış ise) teslim edileceğini ve satıcının, malların tanımlanan varış noktasına getirilmesi için taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren malla ilgili tüm risk ve navlun dışındaki masraflar genel bir kural olarak alıcıya geçer.
5. DAP (Delivered At Place):  Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma şeklinde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları tanımlanan varış yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan alıcının tasarrufuna bırakmakla teslim ettiğini ifade eder. Satıcı, malların tanımlanan varmış yerine getirilmesine ilişkin tüm hasar ve giderleri üstlenir. Satıcı varış yerine kadar olan tüm masrafları üstlenir, ancak alıcı ülkesindeki gümrük işlemleri ve masrafları alıcıya aittir.
6. DAT (Delivered At Terminal):  Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma biçiminde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcının malları tanımlanan varış yerinde veya limanda tanımlanan terminalde gelen taşıma vasıtasından boşaltılmış bir biçimde alıcının tasarrufuna bırakmakla malların teslim edildiğini ifade eder. DAT, eşyanın alıcı ve satıcı tarafından tanımlanmış olan terminal noktasında, boşaltma giderleri satıcı tarafından karşılanmış olarak alıcının emrine bırakılmasıdır.
7. DDP (Delivered Duty Paid): Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma biçiminde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde tanımlanan yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması, ithal gümrüğünden geçirilmesi için zorunlu vergi, resim ve diğer harçlar dahil olmak üzere riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır.
8. Ex Works: Yalnızca mal bedeli ifade eden, satıcının kendi depo veya firmasında malın alıcıya teslimini sağlayan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Malların firmada teslim edilmesinden itibaren malla alakalı bütün gider ve risk ile diğer mükellefler alıcı tarafından karşılanır. Satıcı, malları herhangi bir taşıma aracına yüklemek zorunda olmadığı gibi, malların ihracat için gümrükleme operasyonları gereken hallerde bu gümrükleme operasyonlarını yerine getirmek zorunda değildir.
9. FAS (Free Alongside Ship):  Mal bedeli ve limana kadar iç taşımaları ödenmiş, deniz ve iç su taşıma şeklinde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcının malları tanımlanan yükleme limanında, ihracat için gümrüklenmiş olarak alıcı tarafından seçilen geminin güzargahında (rıhtımda) bırakarak teslim etmesini ifade eder. Tesliminden itibaren malların kaybolması veya zarar görmesi gibi rizikolar alıcıya aittir. Bu andan itibaren malla ilgili bütün giderler ve navlun alıcı tarafından karşılanır.
10. FCA (Free Carrier):  Mal bedeli ve tanımlanan yere kadar iç taşımaları ödenmiş, her türlü taşıma şeklinde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Malların ihracat için gümrüklenmiş olarak alıcı tarafından belirtilen yerde, alıcı tarafından tayin edilen taşıyıcıya teslim edilmesiyle satıcının mükellefliğinin bitiğini ifade eder. Şayet alıcı malları teslim alması için kendisi bizzat taşıyıcı olmayan birisini tayin etmişse, satıcı malları bu kişiye bırakarak teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır.
11. FOB (Free On Board): Mal bedeli ve tanımlanan limana kadar iç taşımaları ödenmiş, deniz ve iç sularda taşıma biçiminde kullanılan beynelmilel ticarette bir teslim biçimidir. Satıcının malları tanımlanan yükleme limanında, ihracat için gümrüklenmiş olarak alıcı tarafından seçilen gemi üzerinde teslim etmesini ifade eder. Mallar geminin küpeştesine (güvertesine) geçtikten sonra meydana gelebilecek her türlü zarar, kayıp ve giderler alıcının mesuliyetindedir.

Üçüncü Parti Lojistik (Third Party Logistics – 3PL): Müşterilerinin lojistik faaliyetlerini (öncelikle taşıma ve depolama) ghakikatleştiren ve konusunda uzman olan lojistik firmalarıdır. Birinci parti ifadesi ile satıcı şirket, ikinci parti ifadesi ile alıcı şirket, üçüncü parti ifadesi ile ise satıcı ve alıcı şirketler arasındaki bazı hizmetleri üstlenen firma anlatılmak istenmektedir.

Üretim:  Malzeme, işçilik, enerji, makine vb. üretim kaynaklarını kullanarak kullanıcılar için faydalı ürün ve/veya hizmetler oluşturulmasıdır.

Ürünlerin Depolanması Adreslemesi: Depoya gelen ürünlerin mal kabul işleminin yapılmasından sonra, depodaki stok yerlerine fiziksel taşınarak konulması, sistemsel olarak da taşıma kabının kimliği ile adres kimliğinin eşleştirilmesi işlemleridir.

Ürün Stoğu:  Her bir ürünün depoda bulunan miktarıdır.

Ürün Toplama:  Müşteri arzlarına göre, depo içerisindeki ürünlerin adreslerinden toplanması işlemidir.

Vesaik Mukabili Ödeme: İthalatçı firmanın bankasının ihracat bedelini, ihracatçı firmanın bankasına ödemesi karşılığında evrakların ithalatçıya teslimini öngören ödeme biçimidir. İthalatçı teslim aldığı ödeme evrakları ile malı gümrükten çekme hakkına sahip olur. Bu ödeme biçimine belge karşılığı ödeme şekli de denir.

Vinç:  Ağır yük kaldırmaya ve bir yere taşımaya yarayan araçtır.

Yük:  Taşınan mal, ürün veya eşyadır.

Yükleme:  Sevk emeliyle malzemelerin tren, uçak, kamyon vb. bir vasıtaya güvenli bir biçimde yüklenmesi işlemidir.

Yükleme Alanı:  Yüklerin konulduğu palet, platform vb. alandır.

Zararlı Madde:  Depolama ve taşıma sırasında sağlık, güvenlik ve zarar açısından risk doğurabilecek maddedir.

Zeyilname:  Sigorta poliçesinin yürürlükte bulunduğu dönem içerisinde meydana gelen farklılıkları belirtmek için tertip edilen belgedir.