Umutlar Lojistikte

Erkut AKKARTAL

Prof. Dr. Erkut Akkartal

Yeditepe Üniversitesi Lojistik Yönetimi Bölümü Bölüm Başkanı

Umutlar Lojistikte

Lojistik bir baba olsaydı, çocuğuna belki de şöyle seslenirdi: Evladım, kıymetimi anlaman için illa ki  pandemi mi çıkması gerekiyordu ?!

Tedarik zincirindeki kırılmaların hangi sonuçlar doğurduğu, özellikle sağlık hijyen malzemelerinin lojistik operasyonlarındaki aksamaları ile, ne yazık ki daha iyi anlaşılmış oldu. En iyi örnek, Çin’den İtalya’ya giderken Çekya’da durdurulan maske yüklü TIR ların “teröristler” tarafından durdurularak, belki de can havli ile çalınması oldu.

Bir yandan, küreselleşme nedeniyle merkeziyetsizleştirilen ticari faaliyetler acaba tekrardan merkezi bir hal alma yolunda mı? Bilmiyoruz ama böyle bir düşünce var. Gayri Safi Milli Hasıla(GSMH), yani milli gelir içinde hizmet sektörünün önemli pay aldığı Türkiye gibi ülkeler, pandeminin yaralarını daha hızlı sarıyor.

Diğer taraftan yıkıcı(distruptive) teknolojiler, hem umut hem de biraz kaygı verici bir ilerleme kaydediyor. Peki, nedir bu yıkıcı teknolojiler? Aslında yıkmıyor; “Bir endüstrinin geleneksel işleyişini, özellikle yeni ve etkili bir şekilde değiştirmek” anlamında kullanılıyor. Örneğin, Nesnelerin İnterneti gibi..

Bu gelişmeler efsane soruyu akla getiriyor: Bu yeni teknolojiler mavi yakalıları işsiz mi bırakacak?

Bunu bir tehlike olarak gören gençler uyanıyor, teknolojiden ve bilgisayar bilimlerinde kaçışın artık imkânsız olduğu gerçeğinin farkına varıyor. Salgın dolayısıyla kendilerini ziyaret edemeyen çocukları ve torunları için, Anneanne ve Babaanneler bile, whatsapp kullanmayı öğreniyor. Bu bize teknolojinin kullanma hızındaki artışı göstermiyor mu?

Aslında 15-20 sene önce bu gerçek anlaşıldı: Bilgisayar kullananların yönetme konusundaki eksikliği, yönetenlerin de bilgisayar kullanmadaki eksikliği fark edildiği için, üniversitelerde Yönetim Bilişim Sistemleri bölümleri açıldı ve özellikle salgından sonra full çekiyor. Dolayısıyla, tedarik zincirindeki 3 ana akış olan, Mal ve Hizmet akışı, Finans akışı ve Bilgi akışı işlevlerinden, Bilgi Akışını önemi diğerlerinden biraz daha hızlı mı arttı? Evet.

İlave olarak; sosyal medya ve sosyal hayattaki bilgi akışı hızının inanılmaz artışı, iş hayatındaki bilgi hızı artışı beklentilerini de beraberinde getirdi. Herkes online real-time(internetten gerçek zamanlı) bilgi akışı hızına sahip olmak istiyor. Oğlum/kızım nerede sorusundan sonra, malım nerede sorusu var.

İşte tüm bu bakımlardan, bilgi sistemlerinin nimetlerinden en çok faydalanan endüstrilerin başında lojistik endüstrisi geliyor. Biraz da bu yüzden umutlar lojistikte başlığı var yazımızda. Özellikle e-ticaretle aldığınız bir ürünün eve teslimatında olumlu yönde meydana gelen gelişmeleri eminim hepiniz gördünüz. Son aşama teslimatı(Last-mile delivery) konusunda kendisini sürekli geliştiren yerli firmalardan, Hollanda’da şube açan bile var.

İşsiz kalma korkusunun üstesinden gelmek için sektördeki yeni haberleri çok iyi takip etmek, konusunda yerli ve yabancı internet sitelerini takip etmek, sürekli yeni insanlarla tanışmak ve toplantılara katılmak gerekiyor. Günlük işler haricinde hiçbir şey yapmadan, nasılsa yılda bir kez verecek diye fındık hasadını beklemekle maalesef olmuyor. İmkân ve kabiliyetlerinizin sürekli üzerine koyarak gitmezseniz tehlike var.

Örneğin; eskiden sadece bilgisayar oyunlarında kullanılan elektronik gözlükler, Arttırılmış Gerçeklik(Augmented Reality) teknolojisi adı ile depolarda kullanılıyor, nasıl mı? Gerçek bir depo içinde, gözlüğe tanımlanmış rafları en ideal(optimum) şekilde yerleştirmek, bu teknoloji ile mümkün. Depo da sanal olursa, adı Sanal Gerçeklik(Virtual Reality) oluyor. Gelecek sefer konun detaylarına değineceğim.

Aslında mesleki bilginizi sürekli arttırmayıp, “biraz tadını çıkarıp keyif yapayım” dediğiniz anda arkadan gelen sizi geçiyor. Umutların lojistikte olmasının bir başka sebebi de, bu sektörün, kendini en hızlı güncelleyen bir endüstri olmasından kaynaklanmıyor mu?

İyi haber: Kadın istihdam oranının en çok artmaya başladığı sektörlerden biri lojistik. Sizce, bebeğine karnında 9 ay bir nevi taşımacılık hizmeti vermesi, genetik olarak kadınların bu mesleğe daha yatkın olmasının bir göstergesi olabilir mi?



other languages Other Languages