Gümrük Vergisi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

AB dış ticaret mevzuatına uyum sağlama çalışmaları sonucu Türkiye, Yeni Gümrük Kanunu çıkarmıştır. 4458 sayılı Yeni Gümrük Kanunu ile ithalat, ihracat, tüm dış ticaret mevzuatının bütün kuralları belirlenmiştir. Bu kurallar içerisinde ithalat ve ihracat operasyonları için ödenmesi gereken vergi oranları da yer almaktadır. Gümrük işlemleri esnasında ödenen bu vergi prosedürüne ise gümrük vergisi denmektedir. Dış ticaret yapan ya da yapacak olan tüm firmalar için gümrük vergisi hakkında detaylar, malların giriş ve çıkışında hem maliyet hesabı hem de taşımacılık işlemleri için yol gösterici olmaktadır.

GTİP Kodunun Doğru Beyan Edilmesi

Dış ticaret kapsamında taşınan ticari ürünler için GTİP kodu belirlenmektedir. Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu’nun kısaltması olan GTİP, mal tanımı için oluşturulan 12’li bir kod sistemedir. Gümrüklerde eşyalar, bu kodlar üzerinden işlem görmektedir. Taşıma esnasında alınan önlemler ve uygulanan vergiler, GTİP kodu dikkate alınarak belirlenmektedir. Bu nedenle gümrük beyanı için hazırlanan gümrük beyannamesinde kodun doğru bir şekilde belirtilmesi önemlidir.

GTİP kodunun yanlış beyanı doğrudan vergi tutarını etkilemektedir. Bu durum, vergi cezalarının kesilmesine sebep olmaktadır. Eksik ödeme sonucunda mala el konulabilmektedir. Ayrıca malın gümrüklenmiş değerinin üç katına varan vergi cezaları da kesilmektedir. Dolayısıyla GTİP kodunun belirlenmesi ve beyan edilmesi esnasında oldukça dikkat edilmelidir.

Gümrük Vergisi Hesaplama ve Gümrük Beyannamesi

Taşınan eşyaların GTİP kodu belirlenip eşyalarla ilgili detaylar çıkartıldıktan sonra taşıma safhası ve gümrük işlemleri için gümrük vergisi hesaplanmalı ve gümrük beyannamesi hazırlanmalıdır. İhracat veya ithalat operasyonlarında yapılacak dış ticaret işlemi için gümrük beyannamesi, gümrük idaresine sunulmaktadır.

Gümrük beyanı için taşınan eşya, taşımacılık türü ile ilgili her türlü bilgi beyannamede yer almaktadır. Ayrıca gümrük idaresine sunulan beyannamede gümrük işlemleri esnasında ödenecek vergilerin hesaplanması gereklidir. Gümrük vergisi hesaplama yaparken eşyanın tarife sınıflandırılması, eşyanın menşei ve eşyanın gümrük kıymeti dikkate alınarak hesap yapılmaktadır. Hesabın sonucunda ortaya çıkan tutar gümrük beyannamesinde belirtilip beyanın tescil edilmesinden sonra gümrük vergisi ödeme yükümlülüğü başlamaktadır.

Gümrük Vergilerinin Geç Ödenmesi

Gümrük beyannamesi, gümrük idaresine sunulup tescil edikten sonra dış gümrük vergisini ödeme yükümlülüğü altına girilir. Belirtilen süre içerisinde gümrük vergilerinin ödenmesi gereklidir. Aksi takdirde son ödeme tarihinden geçen süreye göre vergi tutarının üzerinden gecikme zammı uygulanmaktadır.

Gümrük vergileri, beyannamenin ait olduğu Gümrük Saymanlık Müdürlüğüne ödenebildiği gibi yetki verilmiş kamu bankalarından da ödeme yapılabilmektedir. T.C. Ziraat Bankası, Türkiye Halk Bankası, Ziraat Katılım Bankası ve Vakıf Katılım Bankası yetki verilen kamu bankalarıdır. Bu bankalara ait debit kartlar ile gümrük vergileri ödenebilmektedir.

Ödeme süresi içinde ödenmeyen kesinleşmiş gümrük vergileri hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanmaktadır. Bu hükümlere göre süresinde ödenmeyen vergilere, vade tarihinden tahsil edildikleri tarihe kadar geçen süre için gecikme zammı uygulanmaktadır. Gecikme zammı tutarları, ekonomik koşullara göre belirlenmektedir. Bu nedenle değişen ekonomik yapıya göre tutarlar güncellenmektedir.

Gümrük Vergisi Cezalarında Uzlaşma

Gümrük idaresi tarafından bildirilen vergi cezalarına itiraz edilebilmektedir. Tebliğ tarihinden itibaren on beş gün içerisinde bir üst makama, üst makam yoksa aynı makama iletilen bir dilekçe ile itiraz oluşturulmaktadır. Bu itiraz üzerine gümrük idaresi, otuz gün içerisinde itirazı değerlendirip karara bağlamaktadır.

İtiraz ve gümrük idaresinin karar süreci esnasında ödeme süresi kesilmektedir. İdarenin kararı ile vergi cezalarını ödeme süresi tekrar başlamaktadır. Gümrük idaresinin itirazı reddetmesi durumunda yargı mercilerine başvurma ve dava açma durumu söz konusudur. Ancak bu durum, süreci daha uzatacağı için uygun koşullarda uzlaşma talebi oluşturulmaktadır.

Yükümlü ile gümrük idaresi arasında ortaya çıkan uyuşmazlıktan kaynaklı yargı sürecine girilmeden önce taraflar arasında anlaşma sağlanabilmektedir. Vergi hesaplarken oluşan farklıklar ve bunun sonucunda ortaya çıkan cezalar, uzlaşma ile çözülebilmektedir.

Gümrük Vergisi Oranları

Gümrük tarifelerine göre belirlenen gümrük vergisi oranları, her yılın sonunda resmi gazetede ithalat rejimi kararı ile yayımlanmaktadır. Güncel 2021 gümrük vergisi oranları ise şu şekildedir:

• Mallar doğrudan Avrupa Birliği ülkelerinden geliyorsa %18,
• Avrupa Birliği dışında ülkelerden geliyorsa %20,
• 150 Euro’ya kadar kitap veya benzeri basılı yayın için %0 oranında vergi kesilmektedir.

Dış ticaret işlemleri için ise gümrük vergileri, CIF Kıymet üzerinden hesaplanmaktadır. CIF Kıymet içesinde yer alan eşya bedeli, navlun yani uluslararası taşıma ücreti faktörleri dikkate alınarak gümrük vergisi tutarı belirlenmektedir.

Gümrük Vergisi Dışında Vergi ve Fonlar

Türkiye’ye yapılan ithalatta temel vergi, gümrük vergisi olsa da farklı vergi ve fon tutarları da kesilmektedir. Mali mevzuat, dış ticaret mevzuatı ve bunlar dışında kalan farklı kanunlarla belirlenen vergi ve fon kesintileri yapılmaktadır.

İthalatta en sık karşılaşılan vergi, fon ve kesintiler şu şekildedir:

• Gümrük vergisi
• İlave gümrük vergisi
• Katma değer vergisi
• Özel tüketim vergisi  
• Dampinge karşı vergi
• Ek mali yükümlülük
• Sübvansiyona karşı telafi edici vergi
• Toplu konut fonu
• Kaynak kullanımını destekleme fonu
• Çevre katkı payı
• Tek ve maktu vergi

İthalat işlemleri sırasında gümrük vergisi dışında vergi, fon ve kesintiler farklı yetkili kurumlar tarafından belirlenmektedir. Bu değerleri belirlemekte üç bakanlık yetkilidir. Ticaret Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulan vergi tutarları ve şartlarına göre ithalat işlemlerinden vergi kesilmektedir.

Gümrük vergisi hakkındaki bu detaylar, gümrük sürecini planlamak için oldukça önemlidir. Gümrük vergisi hesaplama, gümrük beyannamesi üzerinde yapılan bir hata lojistik işlemlerinin uzamasına sebep olmaktadır. Uluslararası lojistik hizmeti sunan profesyonel lojistik firmaları sayesinde ise gümrük işlemlerinizin hızlı ve sorunsuz bir şekilde çözülmektedir. Siz de uluslararası lojistik hizmetlerimizden size en uygun çözümü öğrenmek istiyorsanız hemen teklif alabilirsiniz.

İlginizi çekecek diğer yazılar:

Gümrük Kapıları ve Gümrüklerde Yapılması Gerekenler

Uluslararası Lojistik Nedir?

Sosyal medya hesaplarımızı takip etmeyi unutmayın:

Instagram Sayfamız

Facebook Sayfamız

Linkedin Profilimiz

Youtube Kanalımız