Gümrük Beyannamesi Nedir?

Gümrük Beyannamesi Nedir? 

İhracat ve ithalat olacak şekilde her türlü dış ticaret faaliyetlerinizde, yapacağınız işlem hakkında gümrük idaresine beyanda bulunmanız gerekmektedir. Bu beyan sayesinde gümrük giriş ve çıkış noktalarından geçiş sağlayabilir, mallarınızın transferini gerçekleştirebilirsiniz. Türkiye’ye giriş veya Türkiye’den çıkış yapacak mallarınız ve yapacağınız dış ticaret işlemi ile ilgili bilgileri beyan etmek için ise tarafınızca “gümrük beyannamesi” hazırlanmalı ve gümrük idaresine sunulmalıdır. Dış ticaret işlemlerinizin sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesi için gümrük beyannamesi önemli bir belge niteliği taşımaktadır. 

Gümrük Beyannamesi İçin Hangi Bilgiler İstenmektedir?

Yazılı olarak hazırlayabileceğiniz gümrük beyannamesinin hangi bilgileri içereceği ve nasıl doldurulacağı gümrük mevzuatı ile belirlenmektedir. Gümrük beyannamesi için istenilen bilgiler, ithalat, ihracat ve aktarmaya göre küçük farklılıklar gösterse de temel olarak malların kimler arasında ticarete tabii tutulduğu, nasıl taşındığını, gerekli izin var ise bu izinlerin alınıp alınmadığı, malların tutarı ve değeri gibi bilgileri sunmanız talep edilmektedir. 

İhracat için istenilen bilgiler şu şekildedir: 

• Beyan (Ortak Transit Rejimine İlişkin Sözleşmeye taraf ülkelere yönelik ihracat işlemlerinde “EU” kodu, diğer ülkelere yönelik ihracat işlemlerinde ise “EX” kodu yazılır.)
• Gönderici/İhracatçı
• Formlar (Birden fazla kalem mal olması ve devam formlarının kullanılması halinde doldurulur.)
• Yükleme Listeleri (Birden fazla kalem olması ve devam formu kullanılmaması halinde bu kutuya beyanname ekindeki kalem sıra numarası, GTİP numarası, eşyanın cinsi, vergi matrahı, vergi oranı ve vergi tutarının bulunduğu listenin adedi yazılır.)
• Kalem Sayısı (Kullanılan takım ve devam formlarında beyan edilen malın toplam kalem adedi yazılır.)
• Kap Adedi
• Referans Numarası
• Alıcı (Alıcı kişi veya firmanın tam adı ve adresi yazılır. Alıcının Türkiye’deki bir serbest bölgede faaliyet gösteren kişi olması halinde, vergi numarası da yazılır.)
• Mali Sorumlu Kişi (İhracatçının mali müşavirinin ya da serbest muhasebecisinin adı, soyadı ve vergi numarası yazılır.)
• İlk varış ülkesi (İhraç malların gönderileceği ilk ülkenin kodu yazılır.)
• Ticaret Yapan Ülke (İhracat yapılan ülkenin kodu yazılır.)
• Tarım Politikası

Gümrük Beyannamesi İçin Hangi Bilgiler İstenmektedir? (Bölüm 2)

• Beyan Sahibi / Temsilcisi
• Sevk/İhracat Ülkesi (Malları sevk/ihraç eden ülkenin adı, kodu ve bölge kodu yazılır.)
• Menşe Ülke
• Gideceği Ülke (Malların en son gideceği ülkenin adı yazılır.)
• Çıkıştaki Taşıt Aracının Kimliği ve Kayıtlı Olduğu Ülke
• Konteyner
• Teslim Şekli
• Sınırı Geçecek Hareketli Taşıt Aracının Kimliği ve Kayıtlı Olduğu Ülke
• Döviz ve Toplam Fatura Bedeli
• Döviz Kuru
• İşlemin Niteliği (Ticari sözleşmelere ilişkin kod yazılır.)
• Sınırdaki Taşıma Şekli
• Dahili Taşıma Şekli
• Yükleme Yeri
• Finansal ve Bankacılık Verileri (İhracat işlemlerine aracılık eden bankanın adı ve şubesi yazılır.)
• Çıkış Gümrük İdaresi
• Eşyanın Bulunduğu Yer
• Kaplar ve Eşyanın Tanımı- Kapların Marka ve Numaraları- Konteyner Numaraları- Adet ve Cinsleri- Kalem No
• Eşya Kodu
• Menşe Ülke Kodu
• Brüt Ağırlık (Kg)
• Rejim
• Net Ağırlık (Kg)
• Kota
• Özet Beyan
• Tamamlayıcı Ölçü (Türk Gümrük Tarife Cetveli’nde yer alan ölçü birimi cinsinden eşyanın miktarı yazılır.)
• Ek Bilgi, Sunulan Belgeler, Sertifika ve İzinler
• Vergilerin Hesaplanması
• Ödemenin Ertelenmesi
• Antreponun Tipi ve Kodu
• Yer ve Tarih

Eğer ki ithalat beyanı oluşturacaksanız bu bilgilerin yanı sıra varış ülkesi ile ilgili bilgilerin Türkiye olarak doldurulması ve “Giriş Gümrük İdaresi, Malların İstatistiki Kıymet Tutarı ve Son Sevk Ülkesi” bilgilerinin de girilmesi gerekmektedir.  Transit içinse “Öngörülen Transit İdareleri (ve ülke), Aktarmalar” hakkında bilgiler eklenmelidir. 

Gümrük Beyannamesi Nüshaları ve İşlevleri Nelerdir? 

Gümrük beyannamesi formları, sekiz nüshalı bir takım ya da dört nüshalı iki takım şeklinde sekiz nüshadan oluşmaktadır. Gerekli durumlarda bu takımlara, devam formları da eklenebilmektedir. 

Gümrük beyannamesi formları nüshalarının işlevleri şu şekildedir: 

1 no.’lu nüsha: İhracat ve/veya transit işlemlerinin yapıldığı hareket idaresinde saklanır. 

2.no’lu nüsha: İstatistik amacıyla kullanılır. 

3. no’lu nüsha: İhracatta işlem gördükten sonra yükümlüye iade edilir. 

4.no’lu nüsha: Transit rejiminde varış idaresinde saklanır. 

5 no.lu nüsha: Transit rejiminde varış idaresince teyit amacıyla hareket idaresine geri gönderilir.

6 no.lu nüsha: İthalatın tamamlanmasından ve beyannamenin kapatılmasından sonra beyannameye eklenen belgelerin asılları ile birlikte bu nüsha gümrük idaresinde saklanır.

7 no.lu nüsha: İthalatın tamamlanmasından ve beyannamenin kapatılmasından sonra, sonradan kontrol ve istatistik amacıyla yükümlü tarafından saklanır.

8 no.lu nüsha: İthalatta işlem gördükten sonra yükümlüye iade edilir.

Gümrük Beyannamesi Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?

Dış ticaret işlemlerinizin sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesi için gümrük beyannamesi hazırlarken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Bu hususlar: 

• Gümrük beyannamesi, mal sahipleri ile kanuni mümessilleri veya vekilleri tarafından hazırlanmalıdır. 
• Beyanname formu üzerinde kazıntı ve silinti yapılmamalıdır. 
• Tescil için bildirimden sonra beyan edilen malın cinsi, niteliği ve birim fiyatı bilgilerinde herhangi bir düzeltme yapılamamaktadır. Bu nedenle doğru bilgiler girilmelidir. 
• Gümrük idaresi tarafından tescil edilen beyannamelerde herhangi bir değişiklik yapılması veya iptal edilmesi halinde, bu durum onayı veren İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine, mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine ve Türkiye İstatistik Kurumuna bildirilmelidir. 
• Beyannamede imzası bulunan kişiler, cezai hükümleri ve bütün yükümlülükleri kabul etmiş bulunmakta ve bu bağlayıcılık kapsamında beyanname, onaydan sonra başkasına devredilememektedir. Bu yükümlülüğü kabul eden kişilerin ilk aşamada onayı alınarak ilerleyen süreçte bir sorun çıkmaması için kesin ve net kararların belirlenmesi önemlidir. 
• Her beyanname formu, bir kalem mal için kullanılmaktadır. Beyan edilen malın birden fazla kalem içermesi halinde, devam formu (Ek 3 ve 4) kullanılmalıdır. Ancak devam formu, üçten fazla olmamalı, 10’dan fazla olduğu hallerde kalem sıra numarası, GTİP numarası, eşyanın cinsi, vergi matrahı, vergi oranı ve vergi tutarının bulunduğu bir liste beyannameye eklenmelidir. 

Gümrük Beyanı Sadece Yazılı Olarak mı Yapılmaktadır? 

Gümrük beyanı için talep edilen gümrük beyanname formu yazılı formatta hazırlanabilmektedir. En çok kullanılan versiyonu yazılı format olsa da gümrük beyanını, belirli durumlarda elektronik olarak ve sözlü olarak yapabilme imkanınız bulunmaktadır. 

Ticari nitelik taşımayan mallar için gümrük beyanı, sözlü olarak yapılabilmektedir. Böyle bir durumda yapabileceğiniz sözlü beyan için yazılı beyandaki gibi detaylı bir gümrük beyannamesi doldurmanız gerekmemektedir. Tek sayfalık ve kısa bilgilerin yer aldığı “Sözlü Beyan Formu” gümrük işlemlerinizi gerçekleşmeniz için yeterli olacaktır. 

Bir diğer seçenek olan ETGB, yani Elektronik Ticaret Gümrük Beyannamesi, havayolu ve karayolu ile posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelen/giden eşyanın gümrük işlemlerinde kullanılan ve gümrük beyanına ilişkin tüm işlemlerin elektronik ortamda yürütüldüğü bir beyan sistemidir. Mal değeri 15.000 Euro ve ağırlığı 300 kilogramı geçmeyen malların ticaretinde kullanılabilen ETGB, mikro ihracatçılar için oldukça avantajlıdır. Eğer mikro düzeyde ihracat yapmayı planlıyorsanız ETGB ile gümrük beyanı maliyetlerinizi azaltabilir ve vergi iadesi alabilirsiniz. 

İster yazılı ister sözlü isterseniz elektronik olsun dış ticaret işlemlerinizi başlatabilmek için gümrük beyannamesi hazırlamanız gereklidir. Yapacağınız işe, gönderim yapılacak/teslim alınacak mal değerine göre değişiklik gösterebilen gümrük beyannamesi formatı değişebilmektedir. Bu nedenle gümrük beyannamesi hazırlamadan önce iş planınızı detaylı bir şekilde oluşturmanız ve gümrüklerde yapılması gerekenler ile ilgili araştırma yapmanız oldukça önemlidir.  

Gümrük işlemlerinizin hızlı ve sorunsuz bir şekilde gerçekleşmesi için uluslararası lojistik çözümlerimizden size ve işinize en uygun çözümü teklif alarak öğrenebilirsiniz.

İlginizi çekecek diğer yazılarımız:

Gümrük Vergileri Nasıl Hesaplanır?

Lojistik Çeşitleri Nelerdir?

Bizleri sosyal medya hesaplarımızdan takip edebilirsiniz.

• Facebook sayfamız
• Instagram Hesabımız